مبانی نظری کارت امتیازی متوازن و مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت

کارت امتیازی متوازن (BSC)

2-1-1- استراتژی

واژه ی استراتژی از واژه ی یونانی Stretegema به معنی فرمانده ی ارتش مرکب از Stratos به معنای ارتش و ago به معنای رهبر گرفته شده است. در بعضی از منابع ریشه ی واژه ی استراتژی را مفهوم Stratum به معنای راه، مسیر و یا بستر رودخانه دانسته اند. در برخی دیگر از منابع نیز این واژه را عطف به دانش و هنر یک ژنرال قدیمی یونانی به نام استراتگوس معرفی کرده اند. در هر حال مفهوم استراتژی ابتدا به معنی فن هدایت، تطبیق و هماهنگ سازی نیروها جهت نیل به اهداف جنگ در علوم نظامی به کار گرفته شده است.

همه سازمان ها برای موفقیت، به مدیریت قوی، منابع کافی، فرآیندهای ارزش ساز، نیروی انسانی کارآمد و... نیاز دارند، اما آیا هیچگاه از خود پرسیده ایم برای موفقیت چه نیازی به استراتژی وجود دارد؟ بعضاً ممکن است استراتژی همان برنامه بلندمدت تصور شود و وجود آن نشانه ای از دورنگری سازمان به شمار آید. امروزه عمر برخی از استراتژی ها کمتر از فاصله دو بهار است ! علاوه بر این، ماهیت استراتژی با برنامه متفاوت است.

مفهوم استراتژی زاییده فضای رقابتی و محدودیت منابع است. رقابت و محدودیت منابع زیربنای فلسفه استراتژی به شمار می آیند. انسان در جهانی پر از محدودیت زندگی می کند. محدودیت منابع مالی، محدودیت های زمانی و محدودیت های قوای فکری برخی از وجوه بارز این شرایط هستند. صرف منابع محدود بر موضوعات غیر اصلی، جریمه اش واگذاری میدان رقابتی به رقیبی است که منابع (محدود ) خود را بر روی موضوعات اصلی متمرکز کرده است. موضوعاتی که نتیجه اش مزیت های بیشتری (نسبت به رقیب) را به همراه دارد. این مفهوم را می توان نوعی اقتصاد مدیریتی دانست که هدف آن به حداکثررسانی منافع در مقابل هزینه هاست. رویکرد استراتژی این امکان را ایجاد می کند تا با شناخت موضوعات اصلی و تمرکز بر منابع (محدود)، برای تحقق آن ها به بالاترین منافع ممکن در مقابل رقیب دست یافته شود.

ماهیت استراتژی، تشخیص فرصت های اصلی و تمرکز منابع در جهت تحقق منافع نهفته در آن هاست. فلسفه استراتژی نشان می دهد که درونمایه اصلی استراتژی، فرصت ها هستند. بدون دستیابی به فرصت های استراتژیک منافع استراتژیک در کار نخواهد بود.

مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM)

روند پرشتاب تحولات اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژی چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی منجر به ایجاد عدم ثبات در سازمانها شده و این موضوع در کنار عدم توانمندی سازمانها در هماهنگی با این تحولات، بسیاری از سازمانهای بزرگ جهانی را در خطر نابودی و اضمحلال قرار داده است. در همین راستا مهمترین چالش مدیریتی حال حاضر در سازمانها، حصول به پایداری سازمانی و سپس حرکت متوازن به سمت بهبود و تعالی است.

نکته قابل تامل در این مقوله، اثر دو طرفه و تعاملی پایداری سازمانی و تعالی سازمانی بر همدیگر است. بعبارت دیگر می توان گفت حصول به پایداری سازمانی مستلزم حرکت به سمت تعالی و بهبود بوده و همچنین دستیابی به تعالی سازمانی منجر به پایداری و بقاء سازمان می گردد.

"بنابراین حرکت در مسیر تعالی و سرآمدی برای سازمانهای امروزی یک نیاز و ضرورت اجتناب ناپذیر است."

فهرست مطالب به شرح زیر می باشد :

2-1- کارت امتیازی متوازن (BSC)

2-1-1- استراتژی

2-1-2- اهمیت استراتژی

2-1-3- مدیریت استراتژی

2-1-4- مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک در سازمان های دولتی و غیرانتفاعی

2-1-5- اجرای راهبرد

2-1-6- کارت امتیازی متوازن نسل اول

2-1-7- کارت امتیازی متوازن نسل دوم

2-1-8- کارت امتیازی متوازن نسل سوم

2-1-8-1- فرآیند اول - ترجمه چشم انداز

2-1-8-2- فرایند دوم - ارتباط و برقراری ارتباط

2-1-8-3- فرایند سوم - برنامه ریزی کسب وکار

2-1-8-4- فرایند چهارم - باز خورد ویادگیری

2-1-9- نقشه استراتژی

2-1-9-1- منظر مالی

2-1-9-2- منظر مشتری

2-1-9-3- منظر فرآیندهای داخلی

2-1-9-4- منظر یادگیری و رشد

2-2- مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM) ورژن 2010

2-2-1- ساختار و چارچوب معیارهای مدل EFQM

2-2-2- ساختار اجزای مدل EFQM

2-2-3- ارزش ها و مفاهیم بنیادین مدل تعالی EFQM

2-2-4- معیارهای مدل تعالی EFQM , 2010

2-2-4-1- رهبری

2-2-4-2- راهبرد

2-2-4-3- کارکنان

2-2-4-4- مشارکتها و منابع

2-2-4-5- فرآیندها، محصولات و خدمات

2-2-4-6- نتایج مشتری

2-2-4-6- الف برداشت ها

2-2-4-6- ب شاخص های عملکردی

2-2-4-7- نتایج کارکنان

2-2-4-7- الف شاخص های برداشتی

2-2-4-7- ب شاخص های عملکردی

2-2-4-8- نتایج جامعه

2-2-4-8- الف مقیاس های اداراکی

2-2-4-8- ب شاخص های عملکردی

2-2-4-9- نتایج کلیدی عملکرد

2-2-4-9- الف دستاوردهای راهبردی کلیدی

2-2-4-9- ب شاخص های عملکردی

2-2-5- امتیازها

2-3- مقایسه مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM) و کارت امتیازی متوازن ( BSC) و بررسی زمینه هایی که دو مدل یکدیگر را پشتیبانی می کنند

2-3-1- مقایسه دو مدل

2-3-2- زمینه هایی که دو مدل EFQM و کارت امتیازی متوازن یکدیگر را پشتیبانی می کنند

2-3-2-1- زمینه هایی پشتیبانی از نگاه کارت امتیازی متوازن

2-3-2-2- زمینه هایی پشتیبانی از نگاه مدل EFQM

2-3-2-3- ارائه چارچوبی جهت بررسی کارت امتیازی متوازن در برابر معیار های مدل EFQM

5-4- فهرست منابع

5-4-1- فهرست منابع فارسی

5-4-1- فهرست منابع انگلیسی