امكان سنجی مناطق مناسب به كاشت محصول پسته با استفاده از تعمیم چند معیاری فضایی در محیط GIS

دانلود پایان نامه امكان سنجی مناطق مناسب به كاشت محصول پسته با استفاده از تعمیم چند معیاری فضایی در محیط GIS

در 75 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

فهرست مطالب

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1-مقدمه

1-2- تعریف مسئله

1-3-سوالات تحقیق

1-4- اهداف تحقیق

1-5- ضرورت واهمیت تحقیق:

1-6-پیشینه تحقیق

فصل دوم

مبانی نظری تحقیق

2-1-موقعیت جغرافیایی استان خراسان رضوی

2-2-کشاورزی استان خراسان رضوی

2-3-توپوگرافی استان خراسان رضوی

2-4-پوشش گیاهی استان خراسان رضوی

2-5-اقلیم استان خراسان رضوی

2-5-1-تعیین اقلیم منطقه بر اساس طبقه بندی های اقلیمی

2-6-هیدرولوژی استان خراسان رضوی

2-7-پیشینه تاریخی کشت پسته درایران وخصوصیات فنولوژیکی

2-8-شرایط آب و هوایی مورد نیاز درختان پسته

2-8-1-عرض جغرافیایی

2-8-2-ارتفاع از سطح دریا

2-8-3-درجه حرارت

2-8-4-آستانه های حرارتی

2-8-5-رطوبت نسبی

2-8-6-خاک

2-8-7-ریشه

فصل سوم

روش تحقیق

3-1 –داده های مورد استفاده

3-2- مراحل تحقیق

3- 4-1- ورود، ذخیره سازی و مدیریت رایانه ای داده ها

3- 2-2- ارزش گذاری لایه های اطلاعاتی

3- 2-3- مقایسه روش ها

3- 2-3-1- روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)

3- 2-3-2- ایجاد سلسله مراتب AHP

3- 2-3-3- ایجاد ماتریس مقایسه دوتایی

3-2-3-4- محاسبه وزن های معیار

3-2-3-4-1-محاسبه وزن از طریق روش بردار ویژه

3-2-3-4-2- محاسبه وزن نهایی گزینه ها

3-2-3-5-محاسبه نرخ ناسازگاری

3-2-3-6-مدل سازی فضایی و ترکیب لایه ها

فصل چهارم

یافته های تحقیق

4-1- مقدمه

4-2- مدل سازی فضایی و تهیه و ترکیب لایه ها

4-3- ارزیابی عناصر اقلیمی مورد مطالعه در رابطه با نیازهای اقلیمی کشت پسته

4-3-1- ارزیابی شرایط دمایی استان برای کشت پسته

4-3-2-ارزیابی شرایط استان برای تامین نیاز سرمایی پسته

4-3-3-ارزیابی شرایط بارشی استان

4-3-4-ارزیابی شرایط باد در استان

4-3-5-ارزیابی رطوبت نسبی استان جهت کشت پسته

4-4- ارزیابی تناسب اراضی بر اساس داده های منابع زمینی

  4-4-1-ارزیابی تناسب اراضی بر اساس لایه  کاربری اراضی

4-4-2-ارزیابی تناسب اراضی بر اساس توپوگرافی

    4-4-2-1-ارزیابی تناسب اراضی بر اساس سطوح شیب

4-4-2-2-ارزیابی تناسب اراضی بر اساس سطوح ارتفاعی

4-4-2-3-ارزیابی اراضی بر اساس توپوگرافی زمین

4-5-جمع بندی:

فصل پنجم

یافته های تحقیق

5-1-سنجش تناسب اراضی برای کشت پسته  بر اساس داده های اقلیمی

5-2- ارزیابی تناسب اراضی برای کشت پسته بر اساس اطلاعات زمینی

5-3-ارزیابی تناسب اراضی برای کشت پسته بر اساس پایگاه داده¬های اقلیمی و منابع زمینی

5-4-نتیجه گیری

1-مناطق مناسب برای کاشت پسته:

2-مناطق متوسط جهت کشت پسته

3-مناطق نامناسب برای کشت پسته

5-5-پاسخ به سوالات

5-6-پیشنهادات

منابع و ماخذ

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1-مقدمه

   کشاورزی یکی از بخش¬های مهم اقتصاد به شمار می رود تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی بدون توسعه کشاورزی امکان پذیر نیست. امروزه می¬توان بر اساس تحقیقات علمی دقیق و شناخت توان و قابلیت های محیطی هر منطقه به توسعه کشاورزی اصولی و دقیق دست یافت.

   یکی از راه¬های اساسی برای توسعه و ارتقاء فعالیت¬های زراعی استفاده بهینه از اراضی مناسب با شرایط اکولوژیک آنها می باشد. اصولا لازمه چنین توسعه¬ای، شناخت عوامل مختلفی است که در آن دخالت دارند. هرکشوری باید بالاترین سطح اولویت خودرا ارزیابی منابع آبی و اقلیمی معطوف دارد و به ایجاد یک سیستم اطلاعات فضایی جامع به منظور به کار بردن دانش و تکنولوژی در توسعه کشاورزی پایدار از طریق خط مشی-های بخش دولتی و خصوصی بپردازد. (فیشر،2002) این عوامل در دو گروه اصلی تحت عنوان عوامل پایدار و ناپایدار قابل مطالعه هستند. منظور از عوامل پایدار عواملی هستند که طی سال¬های متمادی تغییرات آنها بسیار کم و بطئی است. از جمله این عوامل می توان شیب زمین و جهت آنها، ارتفاع زمین و نوع خاک را نام برد. عوامل ناپایدار همچون میزان بارندگی، دما و رطوبت  می باشند. هدف از این تحقیق نیز این است که با توجه به شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی و نیازهای اقلیمی گیاه پسته توان این استان را در تولید پسته ارزیابی نماییم.

1-2- تعریف مسئله

   شناخت اقلیم و بررسی نیازهای فیزیولوژیك گیاهان زراعی از مهمترین عوامل موثر در تولید یك         محصول است. بابررسی¬های هواشناسی كشاورزی می توان امكانات بالقوه اقلیمی را در مناطق مختلف مشخص و از آنها حداكثر بهره برداری را نمود. شرایط اقلیمی از عوامل مهم تولید و تعیین گونه¬ی محصول است و بهره برداری از زمین عمدتا بر اساس كیفیت این عامل موثر است. این موضوع در ارتباط با گیاهان زراعی و باغی از جمله پسته هم صادق است. پسته به عنوان یک محصول استراتژیک جایگاه خاصی را در بین محصولات و تولیدات کشاورزی دارا شده است، این محصول بخش عمده¬ای از صادرات غیر نفتی را تشکیل می دهد. در شرایط کنونی حدود 55% از تولید و بیش از 60% صادرات جهانی پسته را در اختیار کشور ما ایران می باشد و درآمد ارزی حاصل ازآن بیش از 400 میلیون دلار است. (موسسه تحقیقات پسته کشور،1382). طبق آمار فائو (2005) ایران بزرگترین تولید¬کننده پسته درجهان می باشد. ایران در سال¬های 2004-2001 بیش از 40% پسته جهان را تولید کرده است. بر اساس آمار مذکور تولید پسته ایران در سال 2001 میلادی 112432 تن بوده است که درسال بعد به 249000 تن و در سال 2004 به 305000 تن رسیده است. با وجود اینکه ایران در اکثر سال¬ها حدود نیمی از تولید جهانی پسته را در اختیار دارد اما به لحاظ رشد مقدار تولید از روند مناسبی بر خوردار نیست به طوریکه نرخ رشد تولید پسته ایران نسبت به جهان کمتر است.ایران با وجود داشتن بیشترین سطح زیر کشت پسته در جهان از لحاظ عملکرد این محصول پایین تر ازمتوسط جهانی است.پسته کاشت شده در استان خراسان رضوی در همان سال 1382 دارای عملكرد 118 کیلوگرم در هکتار بوده است. استان خراسان رضوی به علت گسترش وسیع دارای نواحی میکرو اقلیمی مختلفی می باشد. این استان به جهت برخورداری از اقلیمی خشک و نیمه خشک همراه با ساعات آفتابی زیاد شرایط مساعدی را در جهت کشت پسته در مناطق مختلف فراهم آورده است.اما مساله اساسی شناخت بهترین رقم پسته برای نواحی مختلف این استان است تا بتوان بالاترین سطح تولید با بهترین سطح کیفیت را داشته باشیم.کما اینکه هم اکنون در تربت حیدریه بدلیل کاشت رقم اوحدی که مناسب این منطقه نیست تولید کم و کیفیت پایین می باشد در صورتی که با کاشت رقم کله قوچی که مناسب این منطقه است می توان جانی تازه به کشاورزی این منطقه بخشید.

.

1-3-سوالات تحقیق

   سئوالات مطرح شده در این تحقیق عبارتند از:

1- آیا می¬توان با بهره¬گیری از روشهای ارزیابی تصمیم¬گیری چند معیاره (MCDM ) و تکنولوژی GIS2 توان اقلیمی منطقه را از نظر تولید و کشت پسته مشخص کرد؟

2-کدامیک از پارامترهای اقلیمی و زمینی مورد مطالعه نقش بیشتری در تعیین نواحی مستعد کاشت پسته دارند؟

1-4- اهداف تحقیق

   هدف اصلی این تحقیق امكان سنجی مناطق مناسب به كاشت محصول پسته با استفاده از تعمیم چند معیاری فضایی در محیط GIS  است و اهداف دیگر آن عبارتند از:

1- بررسی موانع و مشكلات اقلیمی کاشت پسته را در منطقه مورد مطالعه.

2-تعیین نواحی مناسب کاشت پسته با توجه به پتانسیل محیطی استان خراسان رضوی.

4- کمک در جهت دستیابی به توسعه¬ی پایداركشاورزی.

1-5- ضرورت واهمیت تحقیق:

   استان خراسان رضوی بدلیل قرار گرفتن در حاشیه کویر ، پایین بودن بارش سالانه، گرم وخشک بودن این استان دارای محدودیت در امر کشاورزی می¬باشد.از طرفی گیاه پسته نیز می تواند در شرایط سخت اقلیمی رشد کند و محصول دهد.لذا با توجه به شرایط اقلیمی استان و تناسب آن با نیازهای پسته سعی شده است بهترین مناطق برای کاشت پسته مشخص و از هدر رفتن سرمایه¬های طبیعی، انسانی و مالی جلوگیری شود.

1-6-پیشینه تحقیق :                                                                                                                                                                                                                                                                 

       با توجه به فرایند رو به افزایش جمعیت در سطح جهان تامین مواد غذایی مورد نیاز انسان¬ها امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. در بین عوامل مختلف تاثیرگذار درتولید محصولات کشاورزی ، شرایط جوی ازمهمترین متغیرهای محیطی طبیعی می باشد. مطالعات متعددی در مورد موضوع مورد                        بحث در داخل و خارج كشور صورت گرفته كه به چند مورد آنها اشاره می گردد.