مقدمه

در این تحقیق به بررسی سه عقد شركت عاریه و وکالت می پردازیم این قراردادها را نبایستی به طور پراكنده و جدای از هم مطالعه كرد بیگمان نظمی این نام های آشنا را به هم مربوط می كند.ابزارهای قراردادی نشانه وجود نیازهای اجتماعی است وگاه نیازی مشترك چند وسیله حقوقی را بر می انگیزد اصول حقوقی نیز از همین نیازها مایه می گیرند باید كوشید تا این اصول را استخراج كرد و عقودی را كه جوهر مشترك دارند در كنار هم و زیر سایه اصول حاكم بر آنها گذارد این تلاش تنها از تكرار بیهوده مطالب نمی كاهد مبانی را نیز بدست می دهد و به تفسیر هماهنگ و درست قانون نیز كمك می كند.

به بررسی عاریه و شركت و وكالت می پردازیم نگاه اجمالی به این عقود نشان می دهد كه تا چه اندازه به هم ارتباط دارند.چندان كه ماهیت پاره از مصداق ها را به دشواری می توان باز شناخت اثر مستقیم و بی واسطه همه آنها اذن است نه تعهد و التزام در نتیجه اجرای اذن به وجود می آید.

نیابت نیز اثر مشتركی است كه در همه آنها  به چشم می خورد مستعیر نیابت پیدا می كند تا به سود خود از آن استفاده  كند ولی عقد وكالت بر پایة اعطای نیابت گذارده شده است و نهادی برای تحقق نمایندگی قراردادی به شمار می‌آید و دیگر این كه امانت وصف مشتركی است كه در هر سه عقد دیده می‌شود.

وقتی كه این سه عقد را بررسی می كنیم به كرات به كلمه امانی و ضمانی یا یدامانی وید ضمانی ذبرخورد می كنیم لازم دانستیم كه بدانیم منظور قانونگذار از یدامانی و یدضمانی چیست؟در قانون مدنی می بینیم قانونگذار  عقد ضمانی چیست؟در قانون مدنی می بینیم قانونگذار عقد امانی را ذكر نكرده ولی بسیاری از عقودی كه در قانون هستند عقودی هستند كه وضعیت امانی را ایجاد می‌كند.شاید آنچه مورد نظر قانونگذار بود.یدامانی بود.

عقد امانت یك عقدی هست كه به موجب آن یك طرف مالی را به شخص دیگری می دهد تا مجاناً نگهداری كند یا جهت انتفاع شخص مالی را از دیگری بگیرد و در این خصوص شخص مسئول است و در حد مسئولیت امین در این جا ید شخص امانی است مصداق بارز این عقود عقد ودیعه و عاریه است.در ودیعه شخص مالی را به دیگری می دهد تا این كه مجاناً نگهداری كند.در عاریه شخصی مالی را جهت انتفاع از دیگری می گیرد كه به آن مستعیر می گویند و شخصی كه مال را داده معیرگاه قانونگذار مسئولیت را اندازه امین دانسته مانند عقد اجاره مسئولیت مستأجرعین مسئولیت امین است یا در عقد شركت مسئولیت شركاء در حد مسئولیت امین است در این جاهم مسئولیتی كه شخص دارد به این اندازه است.

گاهی بدون این كه قرار دادی باشد قانون شخص را امین می داند اگر كسی حیوانی گمشده ای را پیدا كند مسئولیت این شخص تا مالك پیدا شود در حد مسئولیت امین است..

اگر كسی مالی را خریداری كرده و این مال اضافی بوده مسئولبت شخص دریافت كننده در حد مسئولیت امین است و به این امانت قانونی گویند.

گاهی عقد است و امانتی ایجاد شده مانند شركت كه از مصادیق امانتهای قراردادی است.

گاهی قانونگذار می گوید یدی كه شخص دارد ضمانی است و تفاوت است بین مسئولیت امانی و ضمانی اگر در عقدی نمی دانیم مسئولیت شخص درحد مسئولیت امین است یا نه آیا مسئولیت او درصد مسئولیت امین است؟

در ظاهر ممكن است بگوئیم مسئولیت امانی است ولی هم طبق قواعد فقهی و هم طبق قانون مدنی اصل بر ضمانی بودن است و امانی بودن نیاز به تصریح دارد.اگر مسئولیت را امانی بدانیم و اگر شخص تعدی و تفریط نكرده مسئول نیست ولی اگر ید را ضمانی بدانیم در هر صورت مسئول است بنابراین مسئله افراط و تفریط در ارتباط باید امانی است در تعدی و تفریط رفتار یك شخص متعارف باید ملاك قرار داده شود.

حقوق رشته ای تشكیل شده از نوع انواع قوانین مختلف و این قوانین روح مشتركی به نام حقوق را به وجود می آورند در كشور ما یكی از مهمترین شاخه‌های حقوق حقوق مدنی است و چون قواعد حقوق مدنی به صورت عام و كلی بیان شده است نیاز به تفسیر دارد و تفسیری هم كه در حقوق مدنی پذیرفته شده تفسیر موسع است این باعث به وجود آمدن تفاسیر مختلفی از قانون می شود یك حقوقدان خوب و موفق كسی است كه نظرات و تفاسیر اساتید و علمای حقوق را یاد داشته باشد و هم بتواند از بین آنها تفسیری را بر گزیند كه عقلائی تر و كارآمد تر است و برای مسلط شدن بر نظرات مختلف ما باید كتابهای مؤلفین مختلف در حقوق را مطالعه كنیم و این هم از لحاظ مادی هزینه زیادی دارد و این كه باعث صرف وقت زیادی می شود و این مسئله مارا براین داشت كه ما نظرات اساتید مختلف را در یك جا و به طور خلاصه جمع آوری كنیم تا كسانی كه اهل علم اند و تحقیق به آسانی به آن دست یابند و نظرات مختلف را بیان كردیم و تا حد امكان اشاره كردیم كه كدام نظر بیشتر منطبق با قانون است و جائی هم كه به راحتی نتوانستیم نظر برتر را انتخاب كنیم و نظرات را به خواننده واگذار كردیم باشد كه گامی مؤثر در جهت تسریع و نظم حقوقی برداشته باشیم این مطالبی كه ارائه شده خالی از اشكال نیست و نگارنده در هر صورت از كسانی كه اشكالات را متذكر كردند تا اثر بهتری تحویل جامعه حقوقی دهیم تشكر به عمل می آورد.