پایان نامه شهرسازی

پایان نامه شهرسازی

1-پیشگفتار:

1-1-شهرهای‌ جدید در ایران‌:

احداث‌ شهرهای‌ جدید در ایران‌ نیز بعد از انقلاب‌ اسلامی‌ مورد توجه‌مسؤولان‌ قرار گرفت‌ و از اوایل‌ سال‌ 1360 مطالعه‌ و برنامه‌ریزی‌ آن‌ آغاز گردید. به‌همین‌ مناسبت‌، شركت‌ عمران‌ شهرهای‌ جدید زیر نظر وزارت‌ مسكن‌ و شهرسازی‌شروع‌ به‌ فعالیت‌ نمود و احداث‌ 17 شهر جدید را برای‌ اسكان‌ سرریز جمعیتی‌ 12شهر را در برنامه‌ كاری‌ خود قرار داد. بدین‌ منظور وزارت‌ مسكن‌ و شهرسازی‌ درراستای‌ نیل‌ به‌ اهداف‌ تعریف‌ شده‌، لایحه‌ ایجاد شهرهای‌ جدید را به‌ هیأت‌ دولت‌تقدیم‌ نمود كه‌ در تاریخی‌ 20/9/64 به‌ تصویب‌ رسید.

2-1- اهداف‌ عمده‌ شهرهای‌ جدید ایران‌:

1- اجرای‌ طرح‌ كالبندی‌ ملی‌ و توزیع‌ مناسب‌ جمعیت‌ و اشتغال‌ در سطح‌كشور در ارتباط‌ با هدفهای‌ استراتژیك‌

2- ایجاد مناطق‌ مسكونی‌ برای‌ فعالیتهای‌ جدید اقتصادی‌

3- كمك‌ به‌ اجرای‌ كمی‌ وكیفی‌ برنامه‌های‌ توسعه‌ مسكن‌ و ایجاد تعادل‌ دربازار مسكن‌

3-1- نكته‌ای‌ در حاشیه‌ نوسازیها:

تجربه‌ نشان‌ داده‌ است‌ كه‌ پیش‌بینی‌ طرحهای‌ جامع‌ و ای‌ بسا طرحهای‌تجدیدنظر به‌ علت‌ شرایط‌ ویژه‌ ساخت‌ اجتماعی‌، فرهنگی‌ و اقتصادی‌ جامعه‌ با آنچه‌كه‌ در عمل‌ در شهرها اتفاق می‌افتد، همخوانی‌ ندارد. وفاق با هویت‌ معماری‌ وپیوند با حلقه‌های‌ پرارزش‌ گذشته‌، در ساخت‌ و سازهای‌ جدید از طریق‌ تفكیكهای‌متداول‌ به‌ صورت‌ خیابانهای‌ موازی‌ و یكنواخت‌ با مقررات‌ وضوابط‌ طرحهای‌جامع‌ میسر نیست‌.

مجموعه‌های‌ مسكونی‌ بسیار یكنواخت‌ و فاقد فضاهای‌ عمومی‌ و ارزشهای‌بصری‌ می‌باشند.

4-1- روشهای‌ طرح‌ محیط‌: (نظریه‌های‌ اثباتی‌ و هنجاری‌)

در حال‌ حاضر طراحان‌ قادر به‌ استفادة‌ صحیح‌ از نظریه‌ها نیستند. به‌ این‌دلیل‌ كه‌ افراد حرفه‌ای‌ بیشتر با استفاده‌ از نظریه‌های‌ هنجاری‌ و با تكیه‌ بر ادراك‌شخصی‌ طراحی‌ كرده‌اند. و در استفاده‌ از نظریه‌های‌ اثباتی‌ كه‌ بعضی‌ آن‌ را نظریه‌تبیینی‌ می‌نامند و توصیف‌ و تبیین‌ روشن‌ پدیده‌ها و فرآیند شكل‌گیری‌ آنها، ضعیف‌بوده‌اند. در نتیجه‌ هرگاه‌ طراحان‌ برای‌ مردمی‌ با الگوهای‌ رفتاری‌ و دیدگاههای‌ارزشی‌ متفاوت‌ طراحی‌ كرده‌اند در ادراك‌ اثر طراحی‌ بر زندگی‌ مردم‌ به‌ نتایج‌اشتباهی‌ رسیده‌اند.

با توجه‌ به‌ آنكه‌ رشته‌های‌ تحقیقی‌ و علمی‌ در حال‌ چالش‌ و تغییر مداوم‌هستند، بشدت‌ از جهت‌ بنیانهای‌ نظری‌ مورد توجه‌ و نقد قرار گرفته‌اند. این‌ توجه‌ ونقد، بویژه‌ در معماری‌ و شهرسازی‌ امروزه‌ وجود داشته‌ است‌.

یكی از محدودیتهای‌ اساسی‌ نهضت‌ معماری‌ تجدد، تدوین‌ نشدن‌ مبانی‌نظری‌ آن‌ عنوان‌ شده‌ است‌. باید این‌ نكته‌ را ذكر كرد كه‌ بسیاری‌ از طراحان‌ بویژه‌،معماران‌ از وضع‌ موجود راضی‌اند، آنها معتقدند كه‌ دانش‌ موردنیاز طراحی‌ خوب‌بیش‌ از آنچه‌ با كشف‌ و شهود بدست‌ می‌آید، نیست‌. آنها معتقدند كه‌ معرفت‌ حاصل‌از درك‌ عمومی‌ جامعه‌ برای‌ طراحی‌ كفایت‌ می‌كند و اعتقاد دارند هدف‌ معماری‌بیان‌ شخصیت‌ مستقل‌ آن‌ می‌باشد. (Norberg - Schulz 1965)

فهرست

عنوان                                  صفحه

1- پیشگفتار                                1

1-1-  شهرهای جدید در ایران

2-1- اهداف عمده جدید ایران

3-1- نكته ای در حاشیه نوسازیها

4-1- روشهای طارحی محیط (نظریه های اثباتی و هنجاری)

5-1- نظریة اثباتی

2-         دانش محتوایی

1-2- كاهش هزینة ساخت و ساز در سطوح مختلف توانییهای كارفرما

2-2- تامین قرارگاه رفتاری

1-2-2- فضاهای چندگانه عملكردی

2-2-2- تعامل اجتماعی و محیط ساخته شده

3-2-2- مركزیت كاركردی و محیط ساخته شده

3-2- انسانی ساختن فضاها

1-3-2- روشنایی

2-3-2- فضاهای بدون مانع

3-3-2- فضاهای متناسب با ابعاد بدن انسان و نحوة انجام فعالیت او

4-3-2- طراحی اقلیمی

5-3-2- راحتی نگهداری از مجموعه

6-3-2- جلوگیری از آلودگی محیط زیست و رعایت اصول بهداشتی

7-3-2- باقی ماندن اهالی در مجموعه در شرایط مختلف اقتصادی و جمعیتی

8-3-2- استفادة بهینه از فضا

1-8-3-2- استتفادة بهینه از فضای سكونتی از سطح بالاتر از همسایگی

9-3-2- خلوت (فضای شخصی ـ قلمروپایی)

1-9-3-2- خلوت

2-9-3-2- فضای شخصی

3-9-3-2- قلم و پایی

10-3-2- پیش گیری از خطرات (آتش سوزی – باران شدید یا سیل – زلزله و ریزش بنا)

11-3-2- نقشه شناختی

1-11-3-2- عناصر شهر از نظر لینچ

2-11-3-2- عناصر شهر از نظر الكساندر

3-11-3-2- بافت شهر (عامل بوجود آورنده شهر)

1-3-11-3-2 چگونگی تركیب فضاهای پر و خالی

2-3-11-3-2- تراكم

4-11-3-2- فضای محیطی و فضای پس مانده شهری معاصر

5-11-3-2- ارزشهای زیبایی شناختی محیط

1-5-11-3-2- زیبایی شناس فرمی

1-1-5-11-3-2- نظم و بی نظمی

2-1-5-11-3-2- قوانین گشتالت

1-2-1-5-11-3-2- اصل تشابه

2-2-1-5-11-3-2- رابط دراكی بین اجزاء مشابه و كل

3-2-1-5-11-3-2- تنوع و رابط آن با ادراك فاصله در مسیرهای شهری

4-2-1-5-11-3-2- جهت یابی

5-2-1-5-11-3-2- یك مرتبگی یا غیر مترقبه بودن

3-1-5-11-3-2- تحقیقات تجربی اخیر

2-5-11-3-2- زیبایی شناسی نمادین

1-2-5-11-3-2- رویكرد یونگی نمادگرایی

2-2-5-11-3-2- نور محیط

3-2-5-11-3-2- رنگ

6-11-3-2- مقیاس انسانی

3-         شناخت 

1-3- شناخت وضع موجود

1-1-3- شناخت پرند

2-1-3- شناخت عوامل

1-2-1-3- شناخت كارفرما

1-1-2-1-3- امكانات كارفرما برای ساخت و ساز

2-1-2-1-3- خواسته های كارفرما

2-2-1-3- شناخت استفاده كنندگان

1-2-2-1-3- توزیع درصدی متقاضیان بر اساس بعد خانوار و میانگین بعد خانوار

2-2-2-1-3- توزیع درصدی متقاضیان بر اساس سن

3-2-2-1-3- وضعیت تحصیلات

4-2-2-1-3- وضعیت درآمدی و شغلی استفاده كنندگان و توانایی مالی یك خانوادة 4 نفره برای خرید مسكن

5-2-2-1-3- خواسته های استفاده كنندگان و تعیین حدود متراژ واحدهای 1 تا 6 خوابه مطابق با نحوه فعالیت استفاده كنندگان

1-5-2-2-1-3- شناخت غیر مداخله گرا

2-5-2-2-1-3- شناخت مداخله گرا

1-2-5-2-2-1-3- بررسی مدارك تصویری

2-2-5-2-2-1-3- پرسش‌نامه

3-2-5-2-2-1-3- بدست آوردن حدود متراژ واحدهای 1 تا 6  خوابه مطابق با نحوه فعالیت استفاده كنندگان

1-4-2-5-2-2-1-3- نشیمن و پذیرایی

2-4-2-5-2-2-1-3- ناهارخوری

3-4-2-5-2-2-1-3- آشپزخانه

4-4-2-5-2-2-1-3- اتاقهای شخصی (اتاق خواب)

5-4-2-5-2-2-1-3- سرویس

6-4-2-5-2-2-1-3- جمع بندی

3-1-3- شناخت ویژگیهای بستر طرح

1-3-1-3- موقعیت سایت و كاربردی آن

2-3-1-3- كاربردی های مجاور

3-3-1-3- دسترسی ها

4-3-1-3- امكانات زیربنایی

5-3-1-3- چشم اندازها

6-3-1-3- ویژگیهای اقلیمی بستر طرح

1-6-3-1-3- دما

2-6-3-1-3- رطوبت

3-6-3-1-3- بارش

4-6-3-1-3- وضعیت تابش

5-6-3-1-3- باد

7-3-1-3- ویژگیهای فیزیكی بستر طرح

1-7-3-1-3- مساحت

2-7-3-1-3- توپوگرافی

3-7-3-1-3- نحوه هدایت آبهای سطحی منطقه در بستر طبیعی زمین

4-7-3-1-3- وضعیت گسلهای منطقه

5-7-3-1-3- مكانیك خاك

6-7-3-1-3- پوشش گیاهی

4-1-3- آیین نامه و ضوابط طراحی در سایت مزبور (ناحیه تراكم متوسط)

5-1-3- برسی تظابق خواسته كافرما مبنی برساخت 300 واحد مسكونی در سایت مزبور با ضوابط معماری و شهرسازی منطقه

6-1-3- محاسبه حداقل قیمتی كه كارفرما باید پروژه را بفروشد تا برای او

مقرون به صرفه باشد .

7-1-3- توجیه اقتصادی طرح

8-1-3- بدست آوردن سرانه مفید مسكونی برای استفاده در برنامه تعیین حدودی متراژهای بنمایی واحدهای مجموعه

2-3- هدف

3-3- برنامه

1-3-3- برنامه كم كردن هزینة ساخت و ساز

2-3-3- برنامه تامین قرارگاه رفتاری

1-2-3-3- برنامة تأمین قرارگاه در محدودة فضای خصوصی

2-2-3-3- برنامة تأمین قرارگاه رفتاری در محدودة فضای همسایگی (نیمه خصوصی یا نیمه عمومی)

3-2-3-3- برنامة تأمین قرارگاه رفتاری در محدودة فضاهای رده بالاتر از فضای همسایگی تا كل مجموعه

3-3-3- برنامة  انسانی ساختن فضاها

1-3-3-3- برنامة تامین روشنایی

2-3-3-3- برنامة تأمین فضاهای بدون مانع

3-3-3-3- برنامة تأمین فضای متناسب با ابعاد انسان و نحوه انجام فعالیت او

1-3-3-3-3- تعیین حدود واحد همسایگی و زیر محله تا ناحیه

3-3-3-3-3- ابعاد تراس

4-3-3-3- برنامة تأمین طراحی اقلیمی

1-4-3-3-3- میزان بهم فشردگی مجموعه

2-4-3-3-3- شكل سقف و ایجاد سایه روی پشت بام و كوچه

3-4-3-3-3- استفاده از گیاهان

4-4-3-3-3- جهت گیری معابر

5-4-3-3-3- جهت گیری ساختمانها

6-4-3-3-3- فاصلة ساختمانها

7-4-3-3-3- درصد سطح پنجره به نمای ساختمان

8-4-3-3-3- كوران در فضای داخلی

9-4-3-3-3- ظرفیت حرارتی و رنگ مصالح

10-4-3-3-3- ایجاد سایه بان برای بهره گیری به موقع و بهتر از نور خورشید

11-4-3-3-3-استفاده از فضای واسطه

5-3-3-3- برنامة تأمین راحتی نگهداری از مجموعه

1-5-3-3-3- انرژی ارزان و در دسترس

2-5-3-3-3- كاهش میزان اتلاف انرژی

1-2-5-3-3-3-رعایت اصول طراحی اقلیمی

2-2-5-3-3-3- جلوگیری از پرت انرژی در داخل واحد مسكونی

3-5-3-3-3- دوام مصالح

4-5-3-3-3- راحتی نظافت و تمیز كردن بنا

5-5-3-3-3- تعداد مناسب واحدهای موجود در یك همسایگی

6-5-3-3-3- تعداد مناسب واحدهایی كه از تاسیسات مشتری استفاه می‌كنند.

6-3-3-3- برنامه جلوگیری از آلودگی محیط زیست و رعایت اصول بهداشتی

1-6-3-3-3- سیستم دفع فاضلاب

2-6-3-3-3-سیستم جمع آوری و دفع زباله

3-6-3-3-3-استفاده از انرژی پاك

4-6-3-3-3-راحتی نظافت و تمیز كردن بنا

5-6-3-3-3-مكان دستشویی در نظام فضایی واحد مسكونی

6-6-3-3-3- قرار دادن حریم بین در ورودی واحد مسكونی و بقیه فضاها

7-6-3-3-3- برنامه یافتن تدابیری برای باقی ماندن اهالی در مجموعه در شرایط مختلف اقتصادی وجمعیتی

8-6-3-3-3- برنامه ریزی برای استفاده  بهینه از فضا

1-8-6-3-3-3- برنامه استفاده بهینه از فضا در سطح واحد مسكونی

1-1-8-6-3-3-3- استفاده چندگانه از فضا

2-1-8-6-3-3-3- به حداقل رساندن فضاهای ارتباطی و ذون بندی در طراحی

3-1-8-6-3-3-3- متصدی طراحی كردن فضاها

4-1-8-6-3-3-3- استفاده از ظرفیت خالی وسایل

2-8-3-3-3-برنامه استفاده بهینه از فضای سكونتی از سطح بالاتر از همسایگی

9-3-3-3- برنامه تأمین خلوت (فضای مشخص – قلم و پایی) یا فضای قابل دفاع

1-9-3-3-3- قلم وپایی

2-9-3-3-3- نقش جداره و بدنه

1-2-9-3-3-3- بدنه سیان صافی ورودی

2-2-9-3-3-3- امكان مراقبت از فضای همسایگی بدون دیده شدن توسط دیگران (با رعایت عدم اشرافیت)

3-2-9-3-3-3- جداره حافظ امنیت صوتی و شنیداری

4-2-9-3-3-3- جداره های متحرك در داخل فضا

3-9-3-3-3- تامین فضای شخصی (شخصی سازی)

4-9-3-3-3- تعیین مكان مناسب برای پروژه

10-3-3-3- برنامة پیش گیری از خطرات

1-10-3-3-3- آتش سوزی

2-10-3-3-3- باران شدید یا سیل

3-10-3-3-3- زلزله و ریزش بنا

11-3-3-3- برنامه تامین نقشه شناختی (زیبایی شناختی – مقیاس انسانی) یا قواعد شكل گیری فضای مثبت الكساندر

1-11-3-3-3- ارتباط توده با فضای پیرامون

1-1-11-3-3-3- محصور كردن فضا

2-1-11-3-3-3- آگاهی از فضا

2-11-3-3-3- ویژگی توده

1-2-11-3-3-3- هم پیوندی عناصر شهری و واحدهای مسكونی

2-2-11-3-3-3- تركیب (كمپوزیسیون)

3-2-11-3-3-3- نقش جداره در تعریف فضای شهری

1-3-2-11-3-3-3- كاركرد تجسمی بدنه

2-3-2-11-3-3-3- بازنمایی انتقال بارها در جداره

3-3-2-11-3-3-3- خوانایی جداره

4-3-2-11-3-3-3- طراحی جداره ها

4-2-11-3-3-3- ساخت و ساز مركب ساز و كار ایجاد تنوع در احجام ساختمانی

3-11-3-3-3- ویژگیهای فضا

1-3-11-3-3-3- ایجاد فضاهای متباین

2-3-11-3-3-3- رعایت مقیاس و تناسب

4-11-3-3-3- ویژگی دسترسی و خیابان

1-4-11-3-3-3- خیابان طراحی شده به مثابه فضا

2-4-11-3-3-3- جداسازی سواره و پیاده

3-4-11-3-3-3- الگوی خیابانهای محله

5-11-3-3-3- ویژگیهای پاركینگ

4-3- گونه شناسی و بررسی نمونه ها

1-4-3- ساخت و ساز پیرامونی

1-1-4-3- نمونة 1: مجموعة Hollainhof

2-1-4-3- نمونة 2: مجموعة‌مسكونی و اوان

3-1-4-3- نمونة 3: مجموعة‌Titan تیتان

4-1-4-3- نمونة‌4: دهكده آسیایی دهلی نو

2-4-3- ساخت وساز خطی (خطی در امتداد خیابان و خطی در ردیفهای موازی)

1-2-4-3- نمونة‌ 1: مجموعة‌Ochsenanger Bomberg

2-2-4-3- نمونة‌ 2: مجموعة‌ Selfbuit Housing in palenciana

3-4-3- ساخت و ساز مجموعه ای

1-3-4-3- نمونه: مجموعة‌ Housing in Rue Leblanc

4-4-3- ساخت وساز تركیبی (تركیب گونه های مختلف ساختمانی)

1-4-4-3- مجموعة‌مسكونی همدان

5-4-3- ساخت و ساز مسكونی با ارتفاع متوسط

4-         طراحی و ارائه آلترناتیوها

5-         گزینش

6-         منابع و مأخذ

1-6- منابع داخلی

2-6- منابع خارجی