پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی

پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی

چکیده

 در بیشتر کتاب های تاریخ ایران کمتر به نکات ریز زندگانی مردم توجه شده بلکه بیشتر به رویدادهای تاریخی پرداخته شده است اکنون این سوال مطرح می شود که چگونه می توان این جای خالی را پر کرد؟ یکی از بهترین شیوه ها استفاده از آثار سیاحانی است که به علل مختلف سیاسی و فرهنگی به نقاط مختلف جهان سفر کرده ، نکاتی کاملاً ریز و دقیق در عین حال سودمند از زندگانی مردم را نشان داده اند درباره ی مسائل اجتماعی مردم از نوع پوشاک و خوراک و ازدواج و طلاق گرفته تا به مسائل مذهبی و سیاسی و اقتصادی آگاهیهای فوق العاده سودمند به دست آورده اند. کشور ما به واسطه ی موقعیت جغرافیایی خود همواره در میان کشورهای خاورمیانه و خاور نزدیک جایگاه خاصی داشته و دارد ، از این رو همواره در بسیاری از مظاهر فرهنگی و تمدنی ایران با کشورهای دیگر جهان در تعامل بوده. یکی از این مسائل پوشش و حجاب و لباس مردم مختلف این نواحی است. من پوشش و حجاب دوره صفویه را انتخاب کرده ام تا شاید بتوانم گامی در بیان توصیف قسمتی از اوضاع اجتماعی این دوره مهم از تاریخ ایران برداشته باشم سیر تحول و پوشش زنان و مردان دوره ی کمتر مورد توجه مورخین قرار گرفته ولی نگارنده با گردآوری سفرنامه ها و کتابهایی که در این پژوهش تهیه شده اند مجموعه جدیدی را که قسمتی از اوضاع اجتماعی دوران صفویه را نشان می دهد تهیه کرده است. نگارنده از فصول مختلف این پژوهش به این نتیجه رسیده است که ایرانیان اعتقاد دیرینه به حجاب و پوشیده ماندن زنان حتی مردان را داشته اند و این فرهنگ در دوره ی صفویه بسیار اهمیت داشته است در کل بی حجابی در دوره های مختلف تاریخ ایران به خصوص صفویه مفهوم نداشته، فقط چگونگی حجاب بین اقشار مختلف متفاوت بوده است. 

کلیات تحقیق :

 مقدمه :

 انگیزه پدید آوردن پوشاک و اختراع جامه، ناشی از نیاز آدمی به دفاع تن خود در برابر عوارض طبیعی به ویژه سرما و گرما بوده است. اما همان طور که هر وسیله زندگی، هنگامی که پا از دایره رفع نیازهای ابتدایی و نخستین بیرون بگذارد، حالت تفنن به خود می گیرد و در طول زمان از شکل اولیه و صورت ساده خود بیرون می آید و وسیله هنرنمایی و ابراز سلیقه می گردد، تن پوش آدمیان نیز در سرگذشت بس شیرین خود به مقتضای اقلیم زیست و محل زندگی، میزان درجه تمدن و فرهنگ، عقاید مذهبی و آداب و رسوم، دستخوش دگرگونیهای بی شمار و شگفت انگیزی شده است که عوامل اجتماعی و اقتصادی و ارتباطی به ویژه سلیقه و ابتکار پوشندگان در تکامل و تنوع آن سهم بسزایی داشته است. بررسی تحول پوشاک نه تنها از نظر تاریخ و هنر قابل اهمیت است، بلکه از دیده جامعه شناسی و فهم روانشناسی ملتها نیز بسیار اهمیت دارد. 

«فهرست مطالب»

 فهرست  :                                                                                                              صفحه :

 فصل اول : کلیات................................................................................................................................................ 1

 چکیده................................................................................................................................................................... 2

 مقدمه.................................................................................................................................................................... 3

 بیان مسئله .......................................................................................................................................................... 5

 پرسش اصلی تحقیق......................................................................................................................................... 5

 پیشینه تحقیق..................................................................................................................................................... 5

 فرضیه ها.............................................................................................................................................................. 6

 اهداف تحقیق...................................................................................................................................................... 6

 روش پژوهش....................................................................................................................................................... 6

 فصل دوم : معرفی منابع و مأخذ

 بررسی و معرفی منابع و مأخذ......................................................................................................................... 8

فصل سوم : اهمیت پوشش و حجاب

 پوشاک از دیدگاه جامعه شناسی.................................................................................................................. 12

 پوشاک به عنوان شناسنامه هویت ساز....................................................................................................... 15

 ار تباط رنگ پوشاک با فرهنگ جامعه و طبقات اجتماعی..................................................................... 20

 پوشاک به مثابه نعمت الهی........................................................................................................................... 25

 تاثیر جغرافیائی محیط زیست با پوشاک.................................................................................................... 27

 فصل چهارم : لباس زنان در آئین مقدس اسلام

 پوشش و حجاب زن از دیدگاه اسلام........................................................................................................... 30

اهمیت حجاب در اسلام................................................................................................................................... 33

 آثار حجاب و پوشش....................................................................................................................................... 37

فصل پنجم : پوشاک در ادوار مختلف

 پوشاک ایرانیان در ادوار مختلف................................................................................................................... 40

 دیدگاه پادشاهان صفوی به اروپائیان و حضور آنها در ایران................................................................... 48

 اروپائیانی که لباس ایرانی می پوشیدند...................................................................................................... 52

 فصل ششم : بافته های ایرانیان

 بافته های ایرانیان در عصر صفویان.............................................................................................................. 55

 پارچه بافی دوره صفویه.................................................................................................................................. 66

 توجه شاهان صفوی به پارچه بافی............................................................................................................... 70

 قلمکار در دوره صفویه.................................................................................................................................... 74

 منسوجات گلدوزی شده دوره صفویه.......................................................................................................... 75

 قلابدوزی دوره صفویه..................................................................................................................................... 77

فصل هفتم : لباس زنان

 پوشش زنان در دوره صفویه.......................................................................................................................... 79

 پوشش و حجاب سر زنان در دوره صفویه.................................................................................................. 84

 انواع پوشش پای زنان در دوره ی صفویه................................................................................................... 87

 ویژگی لباس زنان دوره صفویه...................................................................................................................... 89

 زیورآلات زنان دوره یصفویه........................................................................................................................... 94

 پوشاک زنان در ایام سلطنت شاه عباس اول صفوی................................................................................ 96

 پوشاک زنان ارامنه جلفای اصفهان و زنان یهودی در زمان شاه عباس اول صفوی ......................... 98

لباس ارامنه در دوره ی صفویه....................................................................................................................... 99

 پوشاک زنان فریدن...................................................................................................................................... 101

 تزئینات زنان فریدن.......................................................................................................................................108

 پوشاک مردان فریدن................................................................................................................................... 110

 پوشاک مردان فریدن در موقع کار............................................................................................................ 113

 پاپوش های ارمنیان فریدن......................................................................................................................... 114

پوشاک زنان زرتشتی اصفهان در زمان شاه عباس اول صفوی............................................................ 116

  پوشاک زنان در زمان سلطنت شاه صفی صفوی.................................................................................. 118

 نوع پوشاک زنان در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی........................................................................ 120

 پوشاک زنان در زمان سلطنت شاه سلطان حسین صفوی................................................................... 123

 فصل هشتم : لباس مردان در دوره صفویه

 تن پوش مردان دوره صفویه....................................................................................................................... 125

 پوشش سرمردان دوره صفویه..................................................................................................................... 134

 پوشش پای مردان دوره صفویه.................................................................................................................. 138

 زیورآلات مردان در دوره صفویه................................................................................................................. 141

 پوشاک نبرد مردان در دوره صفویه........................................................................................................... 143

 پوشاک قورچیان در دوره صفویه............................................................................................................... 146

 فصل نهم : لباس و پوشش دوره صفویه از دیدگاه جهانگردان

 پوشش و لباس مردان و زنان ایران در دوره صفویه به نوشته شاردن جانگرد اروپائی................... 148

 پوشش و لباس مردان و زنان ایران در دوره صفویه به نوشته تاورنیه جهانگرد اروپائی................. 157

 لباس و پوشش مردان و زنان ایران در دوره صفویه به نوشته پیتردلاواله جهانگرد اروپائی.......... 165

 پوشش در دوره صفویه به نوشته کمپر جهانگرد اروپائی...................................................................... 172

 فصل دهم : نتیجه گیری

 ضمائم.............................................................................................................................................................. 177

منابع و مأخذ................................................................................................................................................... 203