پایان نامه تأثیر توسعه سیاسی در ایران

پایان نامه تأثیر توسعه سیاسی در ایران

كلیات

طرح مسئله

     توسعه سیاسی و امنیت ملی دو متغیر كلیدی این تحقیق را در بر می گیرند در متغیر مستقل توسعه سیاسی بعنوان یك اصل مهم در جامعه شناختی سیاسی دول تلفی گردیده بطوریكه كم و كیف آن تعیین كننده نوع حكومت و ساختار تصمیم گیری در آن و چگونگی تعامل مردم با حكومت و بالعكس محسوب می شود و اساس دموكراسیهای معاصر را در بر می گیرد . گرچه ابعاد توسعه سیاسی متعدد و متنوع می باشد و گستردگی آن مانع از توجه به تمام ابعاد آن در یك تحقیق خاص می گردد به همین سبب در این تحقیق نیز شاخصه های چون مشاركت و رقابت سیاسی ، احزاب سیاسی و مطبوعات مورد بررسی قرار می گیرد و از سوی دیگر امنیت ملی بعنوان متغیر وابسته از موضوعات كلان روابط بین المللی به شعار می رود به طوری كه حیات با اضمحلال حكومتها تا حد بسیارزیادی در قالب تهدید یا تأمین امنیت ملی مورد بررسی قرار می گیرد اگر چه این مفهوم از ابهام و پیچیدگی خاص برخوردار می باشد و نظامهای سیاسی مختلف بر اساس نگرش كلان خود ابعاد متفاوت ، اقتصادی ، نظامی ، اجتماعی و فرهنگی و یا سیاسی را تهدید یا تضمین كننده امنیت ملی می دانند و مقتضیات زمان و تحولات در عرصه سیاست بین الملل نقش اساسی در تعقیر این نگرشها داشته است به گونه ای كه اگر در مقطعی ترس از حمله نظامی و قدرت تهاجمی دولتها از منظر تجهیزات و جنگ افزارهای نظامی اساسی تهدید ملی مدنظر سایر دولتها را تشكیل می داد امروزه این مسئله تعدیل شده و ابعاد دیگر امنیت ملی اهمیت بیشتری یافته اند و در واقع از جنبه سخت افزاری به سمت عوامل نرم افزاری جهت پیدا كرده است و مضافا علاوه بر عوامل فرامرزی صرف ، بسیاری از مسائل داخلی نیز جنبه فراملی یافته است و به تبع امنیت ملی را متأثر ساخته است . زیرا كه مرزهای ملی تا حدود بسیار زیادی نفوذپذیر گردیده و بسیاری از مطالبات داخلی جنبه بین المللی یافته است و به صورت قواعد و ارزشهای فراملی درآمده است و به نسبت پذیرش یا عدم پذیرش نظامهای سیاسی با این قواعد بر امنیت ملی واحدهای سیاسی تأثیر گذاشته است كه درخواست مردم جهت برخورداری از حقوق قانونی و مدنی ، آزادیهای اساسی ، حق انتخاب كردن و … در بحث توسعه سیاسی مدنظر محقق می باشد و این تحقیق درصدد موشكافی این مسئله است كه توسعه سیاسی با شاخصه های مطرح شده و نقش روزافزون اهمیت این شاخصه ها در جهان امروزه كه حكومتها دموكراسی را یك ارزش بالا برای خود مدنظر دارند و مردم نیز نسبت به حقوق خویش بسیار آگاهتر شده اند و خواهان مطالبه آنها می باشد چگونه بر امنیت ملی تأثیر می گذارد و این موضوع در خصوص جمهوری اسلامی ایران تا چه حدودی مصداق پیدا می كند .

سوال تحقیق:

    تأثیر توسعه سیاسی بر امنیت ملی در ایران ( با تأكید بر فاصله زمانی 80-1376 ) چیست؟

فرضیه تحقیق :

     با گسترش توسعه سیاسی در ایران ( 80-1376 ) امنیت ملی نیز تقویت شده است .

تعریف مفاهیم و متغیرها :

توسعه سیاسی : تعاریف متعدد و متنوعی از توسعه سیاسی به عنوان متغیر مستقل تحقیق صورت گرفته است كه مهمترین تعاریف به زعم تعدادی از اندیشمندان عنوان
می­گردد :

    الموند پاول معتقد است توسعه سیاسی عبارت از پاسخی است كه سیستم سیاسی به تحولات محیط اجتماعی یا بین المللی خود می دهد و به ویژه پاسخی است در مقابل مبارزه جوییهای دولت سازی ، ملت سازی ، مشاركت و توسعه سیاسی را توزیع سه معیار شامل تنوع ساختاری ، خودمختاری در خرده سیستم و دنیایی شدن فرهنگی می داند .

     مارك گاز یورسكی توسعه را نشان دهنده پویشی ترقی جویانه برای نیل به یك هدف می داند و با تاكید بر این موضوع معتقد است توسعه سیاسی مفهومی سیاسی و غایت گراست كه هدفی سیاسی را مفروض می داند و واجد بار ایدئولوژیك می باشد .

    سیرین بلاك معتقد است برای رسیدن به توسعه سیاسی جوامع باید چهار مرحله را پشت سربگذرانند كه این چهار مرحله عبارتند از 1- سیتره بتدایی در برابر نوگرانی .

2- تثبیت رهبری نوسازانه . 3- انتقال افتصادی و اجتماعی از وضعیت كشاورزی روستایی به یك وضعیت شهری . 4- همگرائی و یكپارچه شدن جامعه شامل نظم دوباره دادن و بنیادی به ساختار اجتماعی .

     لوسین پای توسعه سیاسی را عبارت از تغییر وضع مردم از صورت اطاعت كنندگان پرشمار به صورت شهروندان مشاركت كننده در تعداد زیاد می داند و در پایان هانینگتون توسعه مطلوب سیاسی را در شرایطی می داند كه نظام سیاسی بتواند با تمركز منابع قدرت نهادهای انعطاف پذیر ، پیچیده و خودمختار و همبسته را بوجود آورد . كه در بحث توسعه سیاسی در این تحقیق شاخصه های نظیر مشاركت و رقابت سیاسی ، احزاب سیاسی و مطبوعات مورد بررسی قرا می گیرد .

امنیت ملی :

    چند تعریف عمده در خصوص امنیت ملی بعنوان متغیر وابسته به شرح زیر می باشد .

    مایكل لوه امنیت ملی را شامل سیاست دفاع ملی و نیز اقدامات غیرنظامی دولت برا ی تضمین ظرفیت كامل بقای خود ( بعنوان یك موجودیت سیاسی ) به منظور اعمال نفوذ و حصول اهداف داخلی و بین المللی می داند .

    كالج دفاعی كانادا : امنیت ملی را حفظ راه و روش زندگی قابل پذیرش برای همه مردم و مطابق با نیازها و آرزوهای مشروع شهروندان می داند و این امر شامل رهائی از حمله یا فشار نظامی ، براندازی داخلی و نابودی ارزشهای سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی كه برا ی كیفیت زندگی ضروری هستند می داند .

   ولفرز امنیت ملی را بطور عینی به معنای فقدان تهدید نسبت به ارزشهای مكتسبه و بطور ذهنی به معنای فقدان ترس از حمله به این گونه ارزشها تلقی می نماید و پیترسون و سبینوس با استفاده از تعریف كاربردی شورای امنیت ملی امریكا ، امنیت ملی را حفاظت از لطمه خوردن به نهادها و ارزشهای بنیادی آن جامعه می داند .

   در نهایت تعریف تقریبا جامعی كه می توان از امنیت ملی عنوان كرد شامل تعقیب روانی و مادی ایمنی است و اصولا جز مسئولیت حكومتهای ملی است تا از تهدیدات مستقیم ناشی از خارج ، نسبت به بقای ژیم های نظام شهروندی و شیوه زندگی شهروندان خود ممانعت به عمل آورند . ( در این تعریف نوع تهدید مشخص نشده است چون فراتز از تهدیدات نظامی است و شامل تهدیدات منابع محیطی ، اقتصادی و سیاسی و فرهنگی می شود . البته در صورتی كه این تهدیدات بقای كل حكومت ، مردم یا شیوه زندگی ملت را مستقیما تهدید كند .

در متغیر وابسته ( امنیت ملی ) شاخصه های چون فشار های اقتصادی و سیاسی مورد بررسی قرار می گیرد .

ضرورت و اهمیت تحقیق :

    متناسب با تغییر و تحولات صورت گرفته در عرصه نظامهای سیاسی از شیوه حكومتی خودكامگی و اقتدار گرایانه فردی به سمت نظام های سیاسی دموكراتیك و مردمی كه با انقلابهای اندیشه ای و فكری همراه بوده است ، توسعه سیاسی با اركان و شاخصه هایش كه جز لاینفك نظامهای دموكراتیك به شمار می رود روزبه روز گسترش بیشتری پیدا كرده است و تمام حكومتها اعم از اینكه برخی براساس قانون اساسی عمده خود را مقید به اصول توسعه سیاسی می دانند و برخی حداقل در شعار و حفظ و یا افزایش اعتبار در سطح نظام جهانی ، سیستم حكومتی خود را دموكراتیك و پایبند به قواعد توسعه سیاسی می بینند و انگونه به ذهن متبادر می شود كه توسعه سیاسی از ملزومات اساسی نظام دموكراتیك به شمار می رود . در جمهوری اسلامی ایران هم با توجه با اینكه با اندیشه حكومت مردمی و زمینه سازی جهت احقاق حقوق انسانی و سیاسی مردم پایه ریزی گردیده است در اوایل انقلاب به سبب كشمكشهای تثبیت انقلاب و سپس جنگ تحمیلی و پس از آن تلاش در جهت ترمیم خرابیها و ویرانیهای جنگ زمینه جهت توجه به برخی از شاخصه های توسعه سیاسی مطرح شده در این تحقیق با تأخیر روبرو شد و متناسب با آن شرایط امنیت ملی نیز به معنای حفظ تمامیت ارضی و استقلال سیاسی و جلوگیری از تهاجم نظامی صرف معنا می گردید . در حالیكه دولت خاتمی در خرداد 1376 توسعه سیاسی به كلیدی ترین مبحث درسیاست داخلی دولت تبدیل گردید و از سوی دیگر فراتر از بعد نظامی امنیت سایر ابعاد آن نیز مورد توجه جدی قرا گرفت .

    در دوره جدید كه همراه با تغییر و تحولات اساسی نگرش نسبت به سیاست داخلی و خارجی ارزیابی می شود زمینه را جهت توجه بیشتر به شاخصه های اساسی توسعه سیاسی كه در این تحقیق به برخی از آنها پرداخته می شود فراهم نمود كه متعاقب توجه ویژه دولت به چنین مسئله ای موضع گیریها و اندیشه های درصدد تخریب یا تصدیق اهمیت ویژه آن برآمده اند .

   این تحقیق كه با اعتقاد به اهمیت موضوع در شرایط كنونی جامعه ایران پی ریزی شده است درصدد تبیین و تحلیل تاثیر موضوع فوق برحیات سیاسی هر كشور یعنی امنیت ملی برآمده است و با این ایده نزدیك به واقعیت كه تحقیقات در مورد توسعه سیاسی در ایران بسیار اندك است درصدد كاووش و پژوهشی متناسب با توانایی در خصوص غنی تر نمودن موضوع و نقش آن بر امنیت ملی برآمده است .