تجزیه تحلیل، پیچیدگیهای صنعتِ تجارت الكترونیك

تجزیه تحلیل، پیچیدگیهای صنعتِ تجارت الكترونیك

مقدمه:

در فصل قبل مشاهده كردیم كه چگونه تكنولوژیهای تجارت الكترونیك، اساس اقتصادی برخی تجارتها را تغییر می‌دهد. در این فصل جزئیات بیشتری را در مورد اینكه چگونه این پیچیدگیهای صنعتی، ساختارهای اقتصادی صنعت را تغییر می‌دهد بیان خواهیم كرد.

در ابتدا، دو اثری را كه گهگاهی با تكنولوژیهای اطلاعاتی قبلی مورد ملاحضه قرار گرفته، بررسی می‌كنیم: تغییر توازن قدرت در یك صنعت و هماهنگی بهتر فعالیتها، درون و مابین شركتها. سپس، سه اثر دیگری كه مستقیماً روی حلقه‌های ارزش (value chins) صنعت كه برتری زیادی به عنوان نتیجة تغییرات مهم در علم اقتصادِ تجارتی كه بوسیلة اینترنت آورده شده است، دارد را بررسی می‌كنیم.

این سه اثر عبارتند از: عدم مداخله، عدم یكپارچگی و تقارب دیجیتال حلقه‌های ارزش. گرچه این اثرات قبلاً مشاهده شد، اما آنها به عنوان نتیجة فوائد ویژه‌ای كه بوسیلة شبكة جهانی به ارمغان آورده شده، پر اهمیت‌تر شده‌اند.

تغییر قدرت صنعت

یكی از بهترین چهارچوب‌های شناخته شده برای تجزیه تحلیل صنعت، 5 مدل مؤثر porter می‌باشد. پورتر 5 ابزار كلیدی كه قابلیت سودآوری در یك صنعت را تعیین می‌كند، مشخص نمود. (شكل 1-6)

تهدید وارد شوندگان جدید در عرضة بازار

تهدید محصول یا خدمت جانشین

قدرت معامله خریداران

قدرت معامله عرضه كنندگان

مسابقة رقابتی مابین شركتهای موجود در صنعت.

تهدید داوطلبان ورود جدید:

تهدید داوطلبان ورود جدید شرح می‌دهد كه چگونه یك شركت جدید یا یك شركت با صنعتی متفاوت می‌تواند به سادگی در یك صنعت خاص وارد وارد شود. موانع ورود به یك بازار خاص عبارتند از: احتیاج به سرمایه، دانش و مهارت. برای مثال در صنعت خودروسازی، موانع ورود عبارتند از: لزوم طراحی و بهبود مدل جدید، ساختن كارخانه مونتاژ خودرو، بستن تعداد زیادی قرارداد با تأمین كنندگان قطعات و ایجاد شبكة فروش. صنعت ورود به صنعت نرم افزار بر خلاف صنعت قبلی كه بدان اشاره گردید سهولت آن است، هم چنانكه این احتیاج  كمتری به سرمایه‌گذاری در جهت توسعه محصول یا تجهیزات تولیدی در مقیاس بالا دارد.

سیستمهای IT هم چنین می‌توانند مانعی برای ورود ایجاد كنند.

برای مثال، برخی از خطوط هوائی در گذشته با سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی كه در سیستمهای رِزِرو كامپیوتری انجام دادند، موانع مهمی در ورود به سرمایه‌گذاری، برای واردشوندگان جدید می‌تواند بسیار مشكل باشد. با این وجود یكی از خصوصیات اینترنت آن است كه به داوطلبان جدید برای ورود به بازارهای موجود اجازة ورود می‌دهد، بدون آنكه احتیاج باشد با سرمایه‌گذاری عظیم سازمانی افراد حاضر در آنجا برابری یا رقابت كنند. بنابراین احتمالاً رقابت تازه واردین جدید در بسیاری صنایع افزایش می‌یابد. برای مثال اینترنت به فروشندگان اینترنتی كتاب نظیر Amazon.com اجازه می‌دهد كه با كتابفروشیهای سنتی رقابت كند، بدن آنكه احتیاج به سرمایه‌گذاری در یك سری كتابفروشی در خیابانهای بزرگ باشد.

تهدید جانشینی:

در برخی قسمتها، تجارت الكترونیك ماهیت مرغوبیت محصول را تغییر داده كه این به عنوان یك محصول جانشین طبقه‌بندی می‌شود. جانشینی در جائی به عنوان تهدید برای افراد حاضر در آن بازار مطرح می‌شود كه محصول جدیدی به بازار عرضه می‌شود. با خصوصیاتی عیناً همانند سرویس یا محصول موجود. مثال كلاسیك این مورد می‌تواند، جانشین كالسكه‌های اسبی با ماشینهای موتوردار یا جای‌گزینی قسمتهای مكانیكی ماشینها با كامپیوتر باشد. برای رهائی از این مشكل، دست‌اندركاران موجود می‌بایست محصولات تولیدی خود را به روز نگه داشته یا اینكه خود دست‌اندركار اصلی در تأمین محصولات جای‌گزین شوند.

همان طوری كه در فصل قبل ملاحضه گردید، بسیاری از محصولات یا خدمات جدید به وجود آمده‌اند تا بتوانند تا قسمتی، اگر نه به طور كامل، جایگزین چیزهای موجود شوند، برای مثال موسیقی آن‌لاین یا پست الكترونیك.

قدرت معاملة خریداران:

سومین عامل مهم كه احتیاج به توجه دارد، قدرت خریداران می‌باشد. جائی كه مقدار عرضه، نسبت به تقاضا زیادتر است یا جائی كه خریداران نسبت به عرضه كنندگان كمترند، خریداران ممكن است در موقعیت معاملة قویتری نسبت به فروشندگان باشند. قدرت معامله خریداران، همچنان كه اینترنت انتخاب عرضه كنندگان بالقوه را افزایش می‌دهد و اطلاعات بیشتری را در اختیار آنها قرار می‌دهد، ممكن است افزایش یابد. به بیان دیگر، اینترنت هم چنین می‌تواند به شركتهای صنعتی اجازه دهد خریدارن با پتانسیل بیشتر را شناسائی كرده و به موجب آن، قدرت خریداران را كاهش دهد. نتیجه به اینكه كدام عامل قویتر است بستگی خواهد داشت.

معاملة قدرت عرضه كنندگان:       

عرضه كنندگان، در صنعت در همان موقعیتی نسبت به كارخانجات هستند كه كارخانجات نسبت به خریدارانشان دارند. بنابراین اینترنت می‌تواند تأثیرات مشابهی همانند آنچه در بالا شرح داده شد داشته باشد با وجود این افزایش یا كاهش قدرت ایشان، به چگونگی بكارگیری از تكنولوژی بستگی دارد.

مسابقة رقابتی مابین دست‌اندركاران موجود:

آخرین نیرو یا عامل، رقابت مابین دست‌اندركاران موجود در بازار می‌باشد. این عامل احتمالاً رو به افزایش است همچنان كه تجارت الكترونیك به طور عموم، كارائی خود را در صنعت زیاد، تولید را كم، هزینه‌معامله را كاهش داده و كارائی و زنجیرة عرضه را افزایش می‌دهد.