مقاله بررسی منطقه جنوب آسیا در 50 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه

فصل اول: معرفی منطقه جنوب آسیا

مسائل و منازعات منطقه‌آی

فصل دوم: پاكستان

1-   ویژگیهای پاكستان

الف: جغرافیای طبیعی و انسانی پاكستان

ب: جغرافیای سیاسی پاكستان

ج: جغرافیای اقتصادی پاكستان

2-   حكومت و سیاست در پاكستان

3-   روابط پاكستان با جمهوری اسلامی ایران

4-   منازعات هند و پاكستان

الف: علل منازعه دو كشور و جایگاه كشمیر در آن

ب: صف‌آرایی هند و پاكستان

ج: علل اتمی شدن هند و پاكستان

فصل دوم: هند

1-   ویژگیهای هند

الف: جغرافیای طبیعی و انسانی

ب: جغرافیای سیاسی

ج: جغرافیای اقتصادی

1-   نظام اقتصادی

2-   بخشهای مختلف اقتصادی

2- حكومت و سیاست در هند

3-   روند اتمی شدن هند

4-   سیاست خارجی هند

5-   روابط با جمهوری اسلامی ایران

6-   همكاری‌های نفت و گاز پتروشیمی ایران و  هند

فصل چهارم: همكاری‌های منطقه‌ای در جنوب آسیا

1-   اتحادیه همكاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (سارك)

2-   جنوب آسیا و نظام بین‌الملل

الف: چین

ب: روسیه

ج: آمریكا

فهرست منابع

مقدمه

از بعد دیرینه‌شناسی پیشینه منطقه‌گرایی به سالهای دهة 1960 و 1970 بر می‌گردد كه توجه دانشمندان را به خود جلب كرد. اوج روی آوری به منطقه‌گرایی در دهه 1980 و به خصوص در زمینه اقتصادی می‌باشد كه با فروپاشی شوروی این روند از سرعت بیشری برخوردار گردیده و كشورها سعی در حل مشكلات و مسائل خود در چارچوب مناطق جغرافیایی می‌نمایند. از همین روی منطقه جنوب آسیا به عنوان یكی از مناطق مهمی كه در چارچوب نظام بین‌الملل با توجه به ویژگیهای استراتژیكی و جمعیتی كه دارد از اهمیت زیادی برخودار گردد.

در این پژوهش ما سعی در شناخت و بررسی ویژگیهای این منطقه خواهیم نمود و به لحاظ اهمیت دو كشور هند و پاكستان، این دو را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تحقیق حاضر از چهارفصل تشكیل گردیده‌است كه در فصل اول به معرفی منطقه جنوب آسیا پرداخته می‌شود. در فصل دوم به معرفی كشور پاكستان پرداخته و ویژگیهای آن از نظر جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی، اقتصادی، مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس سیاست و حكومت در پاكستان و روابط خارجی آن با جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد و به منازعات هند و پاكستان در انتهای این فصل پرداخته خواهد شد. در فصل سوم به معرفی كشور هندوستان پرداخته می‌شود و جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی و اقتصادی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس بحث سیاست و حكومت در هند، روند اتمی‌شدن هند و سیاست خارجی و روابط ایران و هند مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل چهارم به مسئله همكاری در منطقه جنوب آسیا پرداخته می‌شود و عوامل واگرایی و همگرایی در اتحادیه همكاری‌های جنوب آسیا (سارك) مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس به بحث جنوب آسیا  و نظام بین‌الملل پرداخته می‌شود و روابط این منطقه با چین، روسیه و آمریكا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

فصل اول: معرفی منطقه جنوب آسیا

منطقه جنوب آسیا شامل كشورهای پاكستان، هند بنگلادش، سریلانكا، نپال، بوتان و مالدیو است. خرده سیستم جنوب آسیا نزدیك به 3/3 درصد خشكی‌های جهان را به همراه دارد. در میان كشورهای جنوب آسیا بوتان و نپال محصور در خشكی و سریلانكا و مالدیو جزیره هستند. مهمترین منابع طبیعی منطقه رودخانه‌های پرآب آن می‌باشد كه به كشاورزی منطقه كمك فراوانی می‌كند ولی عدم استفاده صحیح از آنها و سیلهای فراوان در طول سال موجب شده كه این منبع طبیعی خسارتهایی را همراه داشته باشد.⁽¹⁾ از جمله منابع مهم درآمد ارزش منطقه منابع ماهیگیری و نیز محصولات كشاورزی بخصوص جای و برنج است. به دلیل جمعیت زیاد منطقه جنوب آسیا نیروی انسانی نیز یكی از منابع اصلی درآمد ارزی برای این كشورها است.

مساحت و جمعیت كشورهای منطقه عبارتند از: پاكستان 943/803 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/150 نفر هند با 263/287/3 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/100/1 نفر، بنگلادش با 998/143 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/120 نفر، نپال 800/140 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/23، بوتان 620/46 كیلومتر و 000/000/2 نفر جمعیت آن، سریلانكا با 610/65 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/18 نفر و بالاخره مالدیو 298 كیلومربع و جمعیتی در حد 000/330 نفر، كه مساحت جنوب آسیا تقریباً 532/488/4 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 000/000/500/1 نفر است.

جنوب آسیا از حیث نژادی دو نژاد سفید پوست و سیاه پوست را در بر می‌گیرد. نژاد سفید سفید به دو دسته اسلاوها و آریایی‌ها تقسیم می شود. مردم جنوب آسیا از نژاد آریایی‌ها هستند. نژاد سیاه پوست كه به آنها دراویدی می‌گویند به نسبت دو نژاد سفید پوست و زرد پوست كمتر هستند و تنها در جزیره سیلان و جنوب هند زندگی می‌كنند.⁽²⁾

از كشور‌های منطقه گاهی تحت عنوان بازیگران جهان سوم یاد می‌كنند و گاه از دو قدرت هسته‌ای هند و پاكستان به عنوان دو قدرت مونیك منطقه دیگر بازیگران تحت‌الشعاع سیاستهای آنها خواهد بود نام برده می‌شود. فضای حاكم بر محیط منطقه بگونه‌ای است كه كشورهای منطقه‌ای بی‌ثباتی و ناامنی حاصل از گسترش تروریسم، تسلیحات واهمه دارند چرا كه هزینه‌های زیادی را به جهت فضای سرد صرف امور دفاعی كردند كه خود امر گسترش دهنده هرچه بیشتر فقر و نداری در جنوب آسیا است.

درگیر شدن پاكستان در سر جنگ در سالهای 48-1947، 1965، 1971 و احتمال بروز جنگ در سالهای 1984، 1987، 1990، 1999 و 2001 مؤید بی‌ثباتی این منطقه و داشتن آثار منفی بر صلح و امنیت جهانی است. ⁽³⁾

فصل دوم: پاكستان

1- ویژگیهای پاكستان

الف: جغرافیایی طبیعی و انسانی پاكستان

آب و هوای آن صحرایی، موسمی، نیمه صحرایی و كوهستانی است كه بیشتر مناطق آن برای كشاورزی مناسب نیست. ⁽¹⁾ 74 درصد مردم بیسواد هستند، 30 درصد جمعیت آن زیر خط فقر زندگی می‌كنند و 46 درصد جمعیت آن زیر 15 سال هستند. هر سال 60 هزار پاكستانی از این كشور مهاجرت می‌كنند. در این كشور 4 گروه عمدی نژادی وجود دارند:

پنجابی، سندمی، بلوچی و پشتو كه به لحاظ دین مشترك اسلام گرد هم آمده‌اند. 95 درصد مردم این كشور مسلمان (تشیع و تسنن) هستند كه بیشتر درگیریهای داخلی پاكستان پیرامون همین اختلافات مذهبی است. ⁽²⁾

زبان رسمی كشور پاكستان اردو و انگلیسی است هرچند زبانهای پنجابی، بلوچی و پشتو نیز وجود دارد. ⁽³⁾

منابع طبیعی كشور عبارتند از: برنج، گندم، شكر، پنبه، ذرت و منابع معدنی آن هم شامل ذغال سنگ، گاز طبیعی، نفت خام، سنگ مرمر، سنگ آهن، منگنز، خاك‌رس، چینی، كرومیت و سلفون می‌باشند.

اكثر مردم كشاورز هستند و بیشترین محصول آن برنج است. ⁽⁴⁾

ب: جغرافیای سیاسی پاكستان

این كشور راهی برای دستیابی كشورای تازه استقلال یافته به دریای آزاد است. از تنگه هرمز خیلی دور نبوده و پایگاههاس هوایی و دریایی آن در سواحل دریای عرب و دریای عمان می‌تواند نقش مهمی در منطقه داشته باشد به علت دارا بودن انبوه جمعیت مسلمان و وجود جریانهای افراطی مذهبی می‌تواند كانون بنیادگرایی اسلامی و اشاعه آن به دیگر نقاط اسلامی باشد و لذا توجه كشورهای مسلمان بسیاری را به خود جلب كرده‌است.⁽⁵⁾

بافت اجتماعی و ساختار سیاسی در پاكستان آن چنان بحران زده‌است كه چیزی به جز بی‌ثباتی مزمن و مداوم را نشان نمی‌دهد. انتخابات پارلمان 342 نفری پاكستان نشان می‌دهد كه هیچ حزبی قادر به تشكیل یك اكثریت ساده نمی‌باشد. برخلاف ناتوانی احزاب سنتی و عرفی، گروهها و احزاب دارای گرایش اسلامی توانسته‌اند موقعیت را محكم و استوار سازند. ناتوانی ساختاری و ارزشی احزابی كه در طی سی سال گذشته در قلمرو سیاست پاكستان تعیین كننده بوده‌اند و افزایش قدرت احزاب و گروههایی كه هویت ارزشی آنان وجه مشخصه فعالیتهایشان می‌باشد، در فضایی به وقوع پیوسته است كه ارتش نقش وسیعتری را نسبت به گذشته دارا می‌باشد. ⁽⁶⁾

ج: جغرافیایی اقتصادی پاكستان:

بطور كلی اقتصاد پاكستان پس از استقلال به علت مشكلات فرقه‌ای و نیز منازعات و درگیریها با هند با بحرانیهای جدمی مواجه بود‌است. با وقوع حادثه 11 سپتامبر و وقوع جنگ آمریكا در افغانستان و با توجه به اینكه پاكستان سهم بزرگی از بازارهای افغانستان را در اختیار داشته، اقتصاد این كشور با چالش مواجه گردید.

در زمان نخست وزیری بوتو، او تلاشهایی را در جهت كسب حمایتهای مالی آمریكا انجام داد كه به دلیل برنامه‌ هسته‌ای پاكستان این حمایتها قطع شد. در سال 1990 سیاست خصوصی‌سازی و سرمایه‌گذاری خارجی در اولویت قرار گرفت پس از حمله آمریكا به افغانستان و حمایت پاكستان از آمریكا، پاكستان با حمایت آمریكا از صندوق بین‌المللی پول وام گرفت. اقتصاد پاكستان 6/1% اقتصاد هندوستان است. ⁽⁷⁾ هزینه رفاهی كه توسط دولت انجام می‌شود كمتر از 15 درصد بودجه است. بدهكاری پاكستان حدود 30 میلیارد دلار است كه نیمی از تولید ناخالص ملی است. ⁽⁸⁾

رشد اقتصادی پاكستان در ده سال گذشته تنها 3/4 درصد بوده در حالی كه هند 6/5 درصد است.⁽⁹⁾ تولید ناخالص ملی پاكستان نزدیك به هفتاد میلیارد دلار است در حالی كه هند بیش از پانصد میلیارد دلار است. ⁽¹⁰⁾ پاكستان 29 درصد بودجه خود را به بودجه نظامی اختصاص می‌دهد كه هند این میزبان را به 8/10 درصد كاهش داده است. ⁽¹¹⁾ پاكستان دارای 9 میلیارد دلار ذخایر ارزی است و این در صورتی اس كه هندوستان 60 میلیارد دلار ذخایر ارزی دارد. ⁽¹²⁾ بیش از 40 درصد جمعیت پاكستان زیر خط فقر زندگی می‌كنند كه این امر باعث شده است تا این كشور در زمینه شاخصهای انسانی در رده‌های پایین طبقه‌بندی كشورهای جهان قرار گیرد.