تحقیق بررسی امنیت انرژی

تحقیق بررسی امنیت انرژی در 15 صفحه ورد قابل ویرایش 

ژئواستراتژی كنونی در قفقاز جنوبی

مقدمه مترجم

اهمیت روز افزون منطقه قفقاز جنوبی به ویژه در مناسبات جدید جهانی و صف بندی قدرتهای منطقه ای و بین المللی، پژوهش و تحقیق پیرامون این منطقه، عوامل و پارامترهای موثر در آرایش قوا و اثرگذاری بر مناسبات آن را در دستور كار موسسات پژوهشی و مراكز مطالعات راهبردی قرار داده است.

ویژگی منحصر بفرد ارتباطی این منطقه بین اروپا و آسیای مركزی به عنوان منبع بزرگ انرژی، رقابت ویژه روسیه و غرب در این منطقه كه حیاط خلوت سنتی روسیه محسوب می شود، مناقشات دامنه دار قومی كه بستر بسیاری از منازعات در این منطقه است و عواملی از این دست، اهمیت قفقاز جنوبی را در روابط منطقه ای و حتی بین المللی بیش ازگذشته ساخته است.

متنی كه برگردان آن پیش روی شماست به قلم یكی از محققین و صاحبنظران برجسته مسائل ژئواستراتژیك جهانی و منطقه ای به رشته تحریر در آمده است.

بدیهی است ترجمه این مقاله به معنی تائید تمام ادعاهای نویسنده نبوده و هدف افزودن منابع اطلاعاتی به حوزه های كارشناسی مربوطه است.

ژئواستراتژی كنونی در قفقاز جنوبی

در ماههای اخیر روابط روسیه و گرجستان متلاطم شده است .تنش روی داده بین این دو كشور تنها یك نمونه ازصف بندی گسترده استراتژیك بین غرب وروسیه در منطقه قفقاز جنوبی است. در این عرصه، كشورها و سازمانهای مختلف در سطوح منطقه ای و فرامنطقه‌ای، در موضوع امنیت انرژی و ایفای نقش در معادلات قدرت در منطقه درگیر هستند. با در نظر گرفتن این دو عامل تعیین كننده، این سؤال مطرح می شود كه موقعیت كنونی منطقه چیست و چه آینده ای برای آن پیش بینی می شود ؟

رویكردهای امنیتی و سیاسی- نظامی بازیگران منطقه ای، در ابعاد مختلف بر این منطقه تاثیر گذار است .این بازیگران شامل گرجستان، ارمنستان و آذربایجان و آتش مناقشات همچنان مشتعل آنان در آبخازیا، اوستیا و قره باغ كوهستانی است .افزون بر آن تاثیر و اعمال نفوذ قدرتهای منطقه ای چون تركیه و ایران و قدرتهای جهانی مانند ایالات متحده، روسیه و چین، جزئی جدایی ناپذیر از آرایش قدرت در منطقه محسوب می شوند.

علاوه بر كشورها، سازمانهای بین المللی نیز در این بازی بزرگ درگیرند. این سازمانها در سطح منطقه ای عبارتند از سازمان همكاریهای اقتصادی دریای سیاه (B.S.E.C) ، سازمان نیروی دریای سیاه (BLACKSEAFOR)، سازمان نیروی دریای خزر (CASFOR)، سازمان همكاری بین گرجستان، اوكراین، آذربایجان و مولداوی (G.U.A.M)، و سازمان پیمان  امنیت دست جمعی (C.S.T.O) همراه با سازمان كشورهای مستقل مشارك المنافع (C.I.S). در سطح بین المللی سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (N.A.T.O) و اتحادیه اروپا از وزن مخصوصی در معادلات قدرت منطقه برخوردار می هستند.

رقابت روسیه و آمریكا در قفقاز جنوبی و خزر

اهمیت ژئو استراتژیك قفقاز جنوبی و خزر به عنوان كریدور ارتباطی اروپا به آسیای مركزی ،به عنوان سرپلی برای كنترل و فشار بر ایران و همچنین به دلیل ذخائر انرژی و مقوله جنگ علیه تروریسم، دلایل اصلی حضور ایالات متحده در منطقه هستند. ایالات متحده با عملیات سنگین نظامی خود در عراق و افغانستان و درپی چرخش ازبكستان به سوی روسیه، متمایل به دستیابی نقاط اصلی قدرت در قفقاز و در راستای حمایت از ژئو استراتژی جهانی خود می باشد .

تحركات اخیر ایالات متحده ممكن است مبتنی بر اصل تعادل قوا در این منطقه باشد كه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شكل گرفته است .هم اكنون كاملا مشخص است كه ایران و روسیه به عنوان بزرگترین قدرتهای منطقه ای از این امر احساس تهدید می كنند. روسیه، قفقاز جنوبی را حیاط خلوت سنتی خود می داند و توجه روز افزون غرب به این منطقه را زیر نظر دارد. ایالات متحده، آذربایجان را به عنوان مهمترین متحد خود در حوزه دریای خزر برگزیده است و برنامه همكاریهای نظامی با این كشور را طراحی و اجرا می نماید. تحلیل گران نظامی روسیه بر این باورند كه این برنامه تداعی كننده برنامه آموزش و تجهیز آمریكا – گرجستان است كه از زمان آغاز در سال 2002 گرجستان را برخوردار از ارتشی توانمند، آموزش دیده و مجهز ساخته است.

تحلیل گران روسی از این بیم دارند كه به زودی این امر در مورد آذربایجان نیز محقق شود كه در اینصورت روسیه از تمام ابزارهای خود جهت نفوذ در آذربایجان محروم خواهد شد.

به نظر می رسد همكاری نظامی آمریكا با كشورهای قفقاز جنوبی و حاشیه دریای خزر به آرامی و بدون مخمصه در حال انجام است. هرچند ایالات متحده در منظر افكار عمومی تظاهر به بی میلی برای حضور نظامی در منطقه می نماید، اما آشكار است كه این حضور نظامی در راستای دفاع از منافع این كشور در منطقه و از جمله امنیت انرژی است. علاوه بر پشتیبانی نظامی آمریكا، بودجه دفاعی فزاینده آذربایجان نیز در راستای تقویت قدرت نظامی این كشور است. مسئله ای مطرح شده این است كه آیا ایالات متحده قادر به راضی كردن دیگر كشورها از قبیل قزاقستان جهت پیوستن به این پیمان همكاری نظامی خواهد بود؟