مقاله تولید ناب

مقدمه

اكنون كه به لطف خداوند و كمكهای بی شائبه پدر و مادر عزیزم و البته تلاشهای خود و اساتید بزگوارم توانستم كه بر میزان معلومات و تحصیلاتم بیافزایم ، خدای را سپاسگزارم. و از او می خواهم كه مرا در تمامی مراحل زندگی از مدد الهیش بی نصیب نگرداند. و راه پیشرفت را برایم هموار سازد . و این تحقیق را كه به عنوان پروژة پایانی اخذ مدرك مهندسی صنایع در زمینه اصول تولید ناب و متدولوژی 6 سیگما و همچنین سیستم SPC به عنوان یكی از ابزارهای 6 سیگما در شركت كارخانجات پارس الكتریك انجام داده ام را با كسب اجازه از استاد گرانقدر جناب آقای دكتر صدیق رئیسی كه بدون شك می توانم بگویم كه بیش از نیمی از آینده كاریم را به دلیل دیدگاهی كه ایشان به من داده اند مدیون آن استاد بزگوار هستم و همچنین استاد بزگوار جناب آقای دكتر عبدی كه با معرفی تولید ناب و اصرار بر تحقیق در این زمینه باعث شدند كه من با جنبه های مدرن تولیدی و تفكرات جدیدی در دنیا آشنا شوم ؛ به پدر و مادر بزگوارم تقدیم می كنم .

با توجه به اینكه از تلاش مهندسین دلسوز شركت پارس شكی ندارم ،‌ دیدگاه منتقدانه ایی را كه در مدت اندك در خدمتشان بودم ، ارائه كرده ام و پیشاپیش از تمامی عزیزانی كه نظرات خود را دربارة‌ این پروژه به میل اینجانب به نشانی

 n_PSP_m59@yahoo.com 

در میان می گذارند ،‌‌ تشكر می كنم . در پایان امیدوارم كه مطالعه این پروژه به خصوص در قسمت تولید ناب و SPC بتواند مشكل گشاء باشد و یا حتی ایده ای برای بهبود وضعیت شركت PARS به مهندسین و مسئولین درگیر كار در این شركت را بدهد.

تولید ناب

تولید ناب نشأت گرفته از تحقیق جیم ووماك ، دان جونز و دان روس ، سه مدیر ارشد (IMVP) *  است . این پژوهشگران به این نتیجه رسیدند كه موفقیت در تحقیقاتشان اساساً می تواند مرهون 6 عنصر باشد كه عبارتند از : جامعیت ، تخصص ، جهان نگری ، استقلال ،‌ دسترسی به صنعت و پس خوراند پیوسته (continuous feedback) . آنها مدیران كارخانه ها را متوجه ساختند كه ارزشندترین كمك آنها پول نیست بلكه زمانی است كه مدیران شركتهای آنها برای پاسخ دادن به سؤالاتشان اختصاص می دهند.

بعد از 5 سال تفحص محققان دربارة تفاوتهای میان تولید انبوه و تولید ناب در یك صنعت به این نتیجه دست یافتند كه اصول تولید ناب ، می تواند به طور مساوی در سرتاسر جهان و در هر صنعتی به كار گرفته شود و نیز رفتن به سمت تولید ناب تأثیر عمیقی بر جامعه انسانی به جای خواهد گذاشت ،‌ یعنی به راستی جهان را تغییر خواهد داد . همانطور كه از اسم تولید ناب بر می آید بزرگترین مزیت آن بر تولید انبوه ،‌ ناب بودن آن است . بدین معنی كه با توجه به مشكلات كه از آن جمله اتلافات در تمامی زمینه ها در تولید انبوه است ، را ندارد . این همان اكسیری است كه ژاپنی ها برای وارد شدن به بازار جهانی و رقابت با بزرگترین تولید كنندگان غربی به كار گرفته اند.

...

عرضه و تولید ناب

یك مقوله ایی كه تولید ناب با آن درگیر است عرضه و عرضه كنندگان است كه در مورد روابط كاری آنها بهتر است كه به كتاب تولید ناب چاپ پنجم در صفحه 94 مراجعه شود. ولی در زمینه های كیفیتی كار مواردی را آورده ام.

در تولید ناب مساله اصلی اینست كه چگونه مونتاژ كننده و عرضه كنده می توانند برغم هر گونه رابطه رسمی و حقوقی با یكدیگر همكاری كنند تا هم هزینه ها را كاهش دهند و هم كیفیت را بالا ببرند. در تولید انبوه ، چون شركت مونتاژگر ، اطلاعات كمی دربارة‌ شیوه های تولید عرضه كننده دارد اعم از اینكه عرضه كننده در داخل شركت باشد و یا مستقل از آن ، تنها راهی كه برای اصلاح كیفیت می شناسد اینست كه حد ماكزیمم قابل قبولی برای میزان عیوب تعیین كند* و چون كیفیت محصول بیشتر شركتهای عرضه كننده در یك سطح قرار دارد ،‌ بالا بردن سطح كیفیت امر مشكلی است.

تویوتا برای حل این مشكل طرح رده بندی عرضه كنندگان را به اجراء در آورد تا با رقابت با همدیگر مشكل كیفیت حل شود . اوهنو بر ای آنكه جریان عرضه قطعه را بر اساس روز به روز ،‌ هماهنگ كند ، سیستم نوینی اندیشید كه در تویوتا به كان بان
(kan ban ) معروف شد . او برای رسیدن به این هدف ، قاعده ای گذاشت از این قرار كه در یك گام تنها قطعاتی باید ساخته شوند كه در گام بعد فوراً عرضه می شوند . پس اوهنو و تویودا تصمیم گرفتند كه مهندسی محصول ، به سانی تفكیك ناپذیر شامل مهندسی فرآیند و مهندسی صنایع باشد . بنابراین ، گروههایی با رهبری قوی تشكیل دادند كه همة ‌تخصصهای مربوطه را در برداشت . خط سیر شغلی چنان بود كه پاداشها به اعضای گروه قوی داده می شد و دیگر به این صورت نبود كه پاداشها بدون توجه به كاركرد گروهی ، بر كسانی داده شود كه در یك حیطة واحد، نظیر مهندسی محصول ، مهندسی فرآیند یا مهندسی صنایع از خود نبوغ نشان داده بودند . این موضوع را در شركت PARS با آن برخورد كردم كه برخی از كاركنان از دادن اطلاعات جهت بهبود وضع موجود و یا رفع عیوب خودداری می كردند و علت آن امر این بودكه مهندسان مربوطه به آنها مراجعه می كنند و با جمع آوری اطلاعات و بیان آنها در جلسات موقعیت كاری خود را بهبود بخشیده و اگر تشویقی هم هست به آنها تعلق می‌گبرد و نه به كاركنان درگیر با كار كه اطلاعات را داده اند این موضوع  نه تنها با اصول تولید ناب مغایرت دارد بلكه با اصول SPC نیز در تضاد است .