مقاله بررسی دیوان عالی

سازمان دیوان عالی کشور

فهرست مطالب

مقدمه

- سازمان دیوان عالی كشور

الف. شعب

ب. دادسرای دیوان عالی كشور

- وظایف دیوان عالی كشور

الف. نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاكم

ب. ایجاد وحدت رویه قضایی

- سایر وظایف دیوان عالی كشور

الف. حل اختلاف در صلاحیت و تعیین مرجع صالح

ب. رسیدگی به تخلف رئیس جمهور

- تصمیم دیوان كشور پس از رسیدگی

الف. تایید و ابرام حكم

ب. نقض

ج. جهات نقض

-اقدام دیوان كشور بعد از نقض

-طریقه ابلاغ احكام دیوان عالی كشور

- مواردی كه دیوان كشور رسیدگی ماهیتی می نماید.  

- موعد فرجام

- نقض بلا ارجاع    

- اعاده دادرسی در دیوان عالی كشور

:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: قسمتهایی از متن :

مقدمه

دیوان عالی كشور مرجعی است كه منشأ آن را باید در فرانسه جستجو نمود. البته در دوران هخامنشیان ،همانطور كه گفته شد مرجعی قضائی  تحت عنوان «محكمه عالی»تشكیل می گردید كه برخی وظایف آن بی شباهت به پاره ای از وظایف دیوان عالی كشور نبود.اما در فرانسه در زمان ملوك الطوایفی ، مجالسی از بزرگان كشور و ر‌‌ؤسای طوایف برای مشورت در امور كشور ،به طور غیر مستمر تشكیل می گردید كه بعداً با الحاق عده ای از حقوقدانان  و سایر علما و ارباب حرف عنوان شورای شاهی به آن داده شد.

شورای شاهی از قرن شانزدهم به بعد وضعیت ثابتی پیدا نموده و به سه شعبه تقسیم گردید كه یكی از آنها به امور قضایی اختصاص یافت.بنابراین می توان گفت كه در فرانسه،دیوان عالی كشور از آن زمان ،موقعیتی كم و بیش مشابه موقعیت فعلی را حائز گردیده بود.

در ایران نیز ، با توجه به فقدان جایگاه چنین مرجعی در موازین اسلامی ،اصل 57 متمم قانون اساسی، با تأكید بر صلاحیت این دیوان در امور عرفیه ،با تقلید از حقوق اساسی بلژیك ،این مرجع را تحت عنوان دیوان خانه تمییز پیش بینی نمود.پس از انقلاب اسلامی سال 57 ، در اسفند ماه همین سال، در شورای انقلاب ، «لایحه قانونی انحلال دیوان عالی كشور و دادسرای آن و دادگاههای انتظامی و تجدید نظر انتظامی» تصویب گردید.

به موجب ماده واحده این قانون دیوان عالی كشور و دادسرای  آن و دو مرجع دیگر  مزبوراز تاریخ بیست و پنجم اسفند ماه همان سال منحل و مقرر گردید سازمان جدید آن ظرف سی روز تعیین و اعلام شود. ...

...

طریقه ابلاغ احكام دیوان عالی كشور

تصمیمات دیوان عالی كشور نیز همانند احكام دادگاههای نخستین باید به اصحاب دعوی ابلاغ گردد،اما چون،باید احكام شعب مختلف دیوان عالی كشور جمع آوری شود دفتری به نام – دفتر رویه قضایی – مسئو جمع آوری احكام و یك سان كردن رویه قضایی در تمام كشور است و این دفتر كه زیر نظر دادستان كل كشور عمل می كند و نظارت می نماید تا در شعب مختلف دیوان نسبت به موضوعات واحد ،احكام متناقض صادر نشود و در صورت صدور ، در خواست طرح موضوع در هیئت عمومی دیوان عالی كشور را می نماید.

رونوشت احكام دیوان كشور به توسط دادستان دیوان مذكور به وزارت دادگستری فرستاده می شود(ماده578ق.آ.د.م).

مواردی كه دیوان كشور رسیدگی ماهیتی می نماید.

قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری مصوب 25 خرداد ماه سال 1356،تغییرات  عمده ای در ساختار سازمان قضایی ما بوجود آورد و با حذف دادگاه بخش از سازمان قضایی و تفویض اختیارات و  صلاحیت این دادگاه به دادگاه شهرستان به حدود اختیارات  دیوان عالی كشور نیز تعرض نمود و این دیوان را در مواردی آلوده به رسیدگی ماهیتی نموده است. ...

...