مقاله اتانازی یا مرگ شیرین

مقاله اتانازی یا مرگ شیرین

قسمتهایی از متن:

مباحث در رابطه با «اتانازی»، عمدتاً بحث درباره این است كه چه چیزی اخلاقی است؟ سئوالاتی بنیانی در این رابطه مطرح شده است؛ مثلاً آیا حقی برای ارتكاب خودكشی وجود دارد؟ آیا اخلاقی هست كه دیگری برای خودكشی به دیگری كمك كند؟ آیا حقی وجود دارد كه براساس خواسته كسی یا اعضای خانواده اش ایجاد مرگ را در او تسهیل كنیم؟ آیا اخلاقی هست برای نجات جان كسی، زندگی كس دیگری را كه امیدی به زنده ماندنش نیست خاتمه دهیم؟ تمام مباحث پیرامون «اتانازی» درصدد پاسخگویی به سئوالاتی اینچنینی هستند. «اتانازی» بحث بسیار مهمی در اخلاق پزشكی است چون تمام حوزه های اجتماعی و فرهنگی را دربرمی گیرد.

●مبحث اول ـ تعریف:

اتانازی (Euthanasia) كه از واژگان یونانی «EU» به معنای راحت و خوب و كامبخش و واژه «THANASIA» به معنای «مرگ» مشتق شده است. واژه Thanasia خود از «Thanatos» كه الهه مرگ در یونان بوده است، گرفته شده است ، به صورت تحت اللفظی «مرگ خوب یا راحت» معنا می دهد. . این واژه برای اولین بار توسط فرانسیس بیكن كه مرگ بدون رنج را تبلیغ می كرد وارد فرهنگ پزشكی شد. شورای حقوقی و قضایی پزشكی آمریكا اتانازی را اینگونه تعریف می كند: «اتانازی عمل ایجاد مرگ با روشی نسبتاً سریع و بدون درد به دلایل ترحم انگیز در فردی كه از بیماری لاعلاجی رنج می كشد.» البته اتانازی واژه ای كلی است و برای دقیق تر كردن موضوع و مخصوصاً از جنبه های حقوقی به انواع مختلفی تقسیم می شود. (مانند اتانازی فعال، غیرفعال، داوطلبانه و غیرداوطلبانه و اجباری). ...

...

● مبحث پنجم ـ اتانازی و اخلاق هنجاری :

مباحث پیرامون اتانازی، مباحثی درباره «ارزش» ها است. برخی اعتقاد دارند كه حیات حد اعلای خوبی است و دیگر خوبی ها با وجود حیات و زندگی معنا می یابند. بدون زندگی و حیات، هیچ ارزشی یا خوبی ای وجود ندارد (یعنی نمی تواند وجود داشته باشد) و حیات شرط لازم برای تحقق دیگر ارزش ها است . موافقین اتانازی ارزشی مافوق دیگر ارزش ها برای حیات قائل نیستند بلكه معتقدند كه حقوق فردی ارزش برتر است و برخی دیگر از آنها كیفیت حیات را مهمتر از خود حیات می دانند و منطق آنها این است كه اگر چه زندگی خود به گونه ای واضح یك ارزش مهم

 است اما ممكن است زمان هایی به وجود آید كه زندگی ارزش زیستن و بودن نداشته باشد. افرادی كه حقوق فردی و كیفیت زندگی را ارزش برین می دانند، در حالت هایی كه قدرت و توان آنها كاهش می یابد نظام ارزشی خود را در معرض تهدید می بینند؛ چون در یك نظام ارزشی، فرد ردیفی از ارزش ها را براساس اهمیت آنها طبقه بندی می كند.

حال اگر این نظام ارزشی به خطر افتد فرد ممكن است زندگی خود را خاتمه دهد، چون دیگر ارزش زیستن طولانی و یك زندگی خوب وجود ندارد. یكی از مهمترین دلایلی كه بحث درباره اتانازی اینقدر مورد اعتراض قرار گرفته به این علت است كه نظام ارزشی انسان را به چالش می خواند. یكی از را ه های ارزیابی ارزش ها برای آن كه دریابیم آنها واقعاً ارزشی اخلاقی دارند استفاده از نظریه های مختلف در اخلاق هنجاری (normative ethics) است. با ارزیابی یك مشكل یا یك رویه خاص از طریق عینك اخلاق هنجاری می توانیم تعیین كنیم كه نظام های ارزشی ما نیاز به تغییر دارند یا نه؟

در بررسی هر كدام از نظریه های اخلاق هنجاری باید حتماً چهار سطح فرد، خانواده، پزشك و جامعه را در نظر گرفت. در سطح فردی شخص باید تصمیم بگیرد كه می خواهد به زندگی اش خاتمه دهد یا نه؟