تحقیق زن

زن 19 ص

مظلومی به درازای تاریخ و پهنای گیتی

انسانی در میان دو دیوار بلندِ تحجّر و تمدن كاذب.

محبوسی در اعماق دو زندان: ندان جاهلیت و زندان بردگی مدرن

اسیر دو كمند: كمند اوهام و خرافات و كمند تعمت و افتراءآت.

مقهور دو فرهنگ، فرهنگ جاهلی و فرهنگ كلمات فریبنده به نام آزادی و بعنوان علم و تمدن و تساوی حقوق.

و بالاخره فریادگری بدون فریادرس! و مجرمی بدون ارتكاب جرم،

مظلومی به ظلم مضاعف و محروم از حقوق زندگی صحیح!

این عبارت های رقت انگیز تصویر كوتاهی است از وضع زنان در سطح پهناور جهان؛ و ما برای اینكه «دیدگاه اسلام دربارة زن» را بهتر درك كنیم و چهرة زن در قرآن مجید و در عصر نبوت و در فرهنگ اهل بیت عصمت (ع) را ببینیم، لازم است دور نمایی از تاریخ بشری در رابطه با زن را مورد توجه قرار بدهیم:

تارخی غم انگیز و تأسف بار

در «چین قدیم» پاهای دختران را از كودكی با باریكه ای از پارچه می بستندو در قالب فلزی قرار می دادند تا كوچك بماند و جذاب جلوه كند به همین جهت ، زن چینی با پیمودن مسیر كوتاهی خسته و عرق ریزان از نفس می افتاد و از حركت وا می ماند.

برای زن چینی ازدواج نوعی معامله بود كه والدین دختران خود را به هر كسی كه می خواستند در برابر دریافت هدیه و پول تسلیم می كردند.

دختران از تحصیل علم و سواد محروم و ممنوع بودند و همیشه مورد ضرب و شتم و اهانت پدران و شوهران خود واقع و به كارهای سخت واداشته می شدند.

در هندوستان ، زن موجود طفیلی برای شوهر محسوب می شد و برای او بعد از مرگ شوهر زندگی را جایز نمی شمردند و زن را در روز چهلم شوهر در آتش انداخته می سوزاندند و بهترین زنان ، زنانی بودند كه پس از مرگ شوهرانشان ، خود را در آتش بیندازند و بسوزانند.

و در مصر هرگاه آب رود نیل كم می شد دختر جوانی را زینت كرده در میان رود نیل می افكندند و غرق می كردند تا آب نیل زیاد شود.

در جزائر آفریقا زنان را مانند حیوانات، گلّه گلّه در معرض فروش در می آوردند.

در كلده و آشور رسم شوهر دادن دختران ، به این ترتیب بود كه آن ها را به بازار برای فروش می بردند.

در جزیرة العرب وجود دختر در یك خانواده ننگ بزرگی محسوب می شد و زنی كه فرزند اولش دختر بود قدم او را نامبارك می دانستند.

قرآن مجید وضع عربستان را با این عبارت بیان می كند:

؟

یعنی : هنگامی كه به یكی از آن ها این بشارت می رسید كه نوزاد دختری برای تو پا به عرصة وجود گذاشته است چهره اش از شنیدن این سخن ، سیاه می شد و خشم و ناراحتی در نهادش موج می زد و از شرم و خجالت خود ، از مردم دور می شد؛ یا آن دختر را با خواری و ذلّت نگاه می داشت و یا در خاك پنهانش می كرد؛ آگاه باشید كه این ها قضاوت و دید بسیار بدی دارند.

و نیز گفتار قرآن حكیم: «؟

یعنی : هنگامی كه دختران زندة در گور مورد سؤال – از طرف خداوند قرار بگیرند كه به چه گناهی كشته شده اند؟

در همین رابطه است.

در ممالك به اصطلاح متمدن آن روز هم، كاری كه نسبت به زنان انجام می دادند كمتر از ملت های وحشی نبود:

در روم زن از حق ارث به كلی محروم بود و همچنین در برابر ظلم و تجاوزی كه نسبت به او انجام می شد – اعم از تجاوز مالی و غیر مالی – حق مراجعه به دادگاه و دفاع از خود را نداشت.

رومیان ، اساساً فقط برای مردان، روح انسانی قائل بودند و می گفتند ك زن دارای روح انسانی نیست.

در یونان ، زن را موجودی پست و پلید و شیطانی می دانستند.

در ایران هم رفتاری كه با زن انجام می شد از رفتار ملل دیگر بهتر نبود.

نویسنده كتاب زن در حقوق ساسانی در كتاب خود می نویسد:

در امپراطوری ساسانی – بنابر قوانین متداول از قدیم - «زن» ، «مشخص» فرض نمی شد بلكه او را «شیء» ای می پنداشتند؛ به عبارت دیگر زن، شخصی كه صاحب حق باشد به شمار نمی رفت، بلكه چیزی بود كه می توانست مملوك كسی شناخته شود.

در كشورهای «اسكاندیناوی» یعنی سوئد، نروژ و دانمارك ، زن به طور كلی از حقوق اجتماعی و حق ارث محروم بود.

و در فرانسه در سال 586 میلادی پس از بحث های فراوان به این نتیجه رسیدند كه زن نیز انسان است ولی برای خدمتگزاری مرد آفریده شده است.

در قانون مدنی ناپلئون و قانون قدیم فرانسه برای ارث بردن زن، شرائط بسیار زیادی را معتبر می دانستند كه در نتیجه نود درصد زنان فرانسه از ارث محروم می شدند و در استرالیا و جزائر اقیانوسیه و آفریقا «زن» را در ردیف حیوانات اهلی كه از آن ها برای به دست آوردن منفعت و سود بیشتر باید بهره گرفت می شمردند و برای او زندگی طفیلی قائل بودند.

كلام علاّمه طباطبائی

استاد بزرگوار ما آیت الله طباطبائی – اعلی الله تعالی مقامه – پس از اینكه نمونه هایی از رفتار ممالك و جوامع مختلف با «زن» در سطح جهان و در اعصار مختلف را نقل می كند می گوید: از آنچه كه ذكر شد این نتیجه به دست می آید كه:

1-    معتقد بودند «زن» انسانی است در افق حیوانات (انسان درجة دوّم) كه اگر او را آزاد بگذارند هرگز از شر و فساد او ایمن نمی توان بود و لذا باید همیشه تحت مراقبت باشد و در زیر چتر تبعیّت از مرد زندگی كند.

2-    زن را جزء جامعه انسانی نمی دانستند و او را مانند «مسكن» و «غذا» شیءای می دانستند كه جزء لوازم زندگی جامعه است.

3-    برای «زن» هیچ نوع حق اجتماعی كه به نفع او باشد قائل نبودند.

4-    رفتار آن ها با «زن» بر اساس غلبة قوی بر ضعیف شكل می گرفت و زن ها را برای انجام كارهای زندگی خود استخدام و به آن ها بعنوان یك خدمتگذار نگاه می كردند.

سپس اضافه می كند: این ها كه ذكر كردیم دیدگاه ملّت های غیر متمدّن بود و امّا ملت های متمدن علاوه بر آنچه كه گفته شد، می گفتند: «زن» خلقتاً ضعیف است و هرگز نباید دارای استقلال باشد و از شرّ و فساد او هیچ وقت نباید ایمن بود.

بحثی در ریشه یابی این مظلومیّت

 از آنچه ذكر شد این مطلب مسلّم گردید كه «زن» در طول تاریخ قرون و اعصار متمادی، در سطح همة عالم مورد ظلم و فشار و سركوبی قرار گرفته و شخصیت او مورد هتك احترام واقع شده است و در هیچ عصری از چنگال ظلم رهایی نیافته و نفس راحتی نكشیده است.

این نكته را نیز در نظر داشته باشید آنچه كه تا اینجا گفته شد تاریخ زن قبل از اسلام است و اما تاریخ و چگونگی زندگی زن، بعد از اسلام را با توفیق خداوند بعداً مورد بحث قرار می دهیم.